1
T??t h??n h??t là b??n kh??ng nên ???? cho trình duy??t ghi l??i nh??ng ????a ch?? mà b??n ???? ghé th??m. N??u nh?? b??n ??ang dùng chung m??t máy tính thì tính n??ng ghi l??i l??ch s?? (History) này qu?? là r??t phi??n toái. ???? v?? hi??u hóa tính n??ng này trong IE 5 & 6, b??n ch??n Tools – Internet Options - th?? General, nh??n Clear History. T?? ????y, b??n c??ng có th?? thi??t ????t l??i tính n??ng History theo nh?? ?? mu??n. Còn trong Nescape, b??n ch??n Edit – Preperences. Trong c??a s?? Category, ch??n Navigator và nh??n vào Clear History. QU??N L?? COOKIES Cookie là m??t ch????ng trình nh?? ??u??c l??u xu??ng ?? c??ng c??a b??n giúp cho web site nh??n ra b??n khi b??n ghé th??m nh??ng l??n ti??p sau. L??i d??ng ??i??u này, nhi??u cookie ???? ??????c phát tri??n ???? theo d??i và ghi l??i toàn b?? ho??t ????ng c??a b??n khi b??n duy??t web. Nguyên t??c chung là kh??ng nên ch??p nh??n Cookie t?? nh??ng ngu??n kh??ng r?? danh tính. V?? c?? b??n, Win98 l??u các cookie t??i \Windows\Cookies. Win2000 l??u t??i \Documents and Settings\....\Local Settings\Temporary Internet Files. Còn WinXP l??u t??i \Documents and Settings\User...\Cookies. Nescape l??u các cookie trong m??t file text mang tên “cookies.txt”. B??n nên dùng ch??c n??ng Search ho??c Find c??a h?? ??i??u hành (H??H) ???? tìm và xóa file ch??a cookie này. Tuy nhiên, kh??ng ph??i cookie nào c??ng có h??i. ????i khi b??n c??n gi?? l??i nh??ng cookie có ích và vi??c tìm – xóa các cookie m??t cách th?? c??ng t?? ra r??t b??t ti??n. Hi??n nay, có m??t s?? ch????ng trình qu??n l?? cookie r??t t??t, ch?? c??n m??t ho??c hai thao tác là b??n có th?? l??a ch??n gi?? l??i nh??ng cookie có ích và xóa toàn b?? nh??ng cookie khác. Theo kinh nghi??m c??a mình, t??i th??y ch????ng trình Super Cleaner (V2.26) làm r??t t??t nhi??m v?? này. Ngoài ra, ch????ng trình nh?? này còn giúp b??n xóa History ch?? b??ng m??t l??n nh??n chu??t KH??NG LI??N L??C KHI KH??NG C??N THI??T ????ng nó chuy??n v??i ng????i l?? khi b??n kh??ng có bi??n pháp b??o v?? nào. T??t nhiên, b??n lu??n ngh?? mình an toàn khi liên l??c v??i nh??ng ng????i b??n bi??t. ??i??u này kh??ng sai, nh??ng nh??ng k?? g??i th?? rác (spammer) và các web site nguy hi??m l??i d??ng k?? h?? này và dùng các ph??n m??m bí m??t (ho??c c??ng khai) ???? l??y ????a ch?? e-mail c??a b??n th??m chí c?? khi b??n cho r??ng mình kh??ng h?? ???? l?? ????a ch?? e-mail. Cách t??t nh??t ???? tránh m??i nguy hi??m này là kh??ng ch??y các ph??n m??m trao ????i th??ng ??i??p ?? ch?? ???? n??n. Khi kh??ng s?? d??ng nh??ng d??ch v?? này, b??n h??y t??t ho??c thi??t ????t sao cho b??n lu??n ?? ch?? ???? ngo??i tuy??n. N??u b??n ??ang s?? d??ng AOL Instant Messenger, h??y ch??n My Aim – Edit Options – Edit Preferences – th?? Privacy. B??n c??ng c??n v?? hi??u hóa tính n??ng t?? ????ng nh??n file ??ính kèm. Trong MSN Messenger (ho??c Windows Messenger), ch??n Tools – Options – Preferences - b?? d??u ki??m kh??i 3 ?? ????u tiên. L????T WEB M?? KH??NG ???? NG????I KH??C BI??T L??i khuyên ?? ????y là h??y làm cho mình “??n danh” trên m??ng. N??u b??n mu??n d??u danh tính c??a mình khi l????t trên web, h??y s?? d??ng m??t trong nh??ng d??ch v?? ??n danh v??n có r??t nhi??u trên Internet. B??n ????ng lo l??ng v?? tính an toàn c?? các d??ch v?? lo??i này. H??u h??t, các d??ch v?? ??n danh ????u làm vi??c theo m??t nguyên t??c gi??ng nhau: B??n ????ng nh??p vào web site cung c??p d??ch v?? và t?? ????y b??n có th?? ??i g??n nh?? b??t c?? ????u trên m??ng mà b??n thích. D??ch v?? ??n danh d??u ??i ????a ch?? IP th??c s?? c??a b??n, và thay vào ??ó là ????a ch?? c??a chính d??ch v?? này. Tuy nhiên t??c ???? c??a các d??ch v?? này kh??ng ??????c thuy??t ph??c l??m. Trang Safeweb.com ho??c ph??n m??m Proxomitron, Anonymity 4 Proxy là nh??ng ví d?? c?? th?? v?? d??ch v?? này. X??Y D??NG T????NG L??A (FIREWALL)
2
Th??t là d??i d??t n??u chu du trên m??ng mà kh??ng có m??t b??c t????ng l??a (firewall) b??o v??. N??u b??n th????ng xuyên k??t nói Internet thì ??i??u ??ó có ngh??a là b??n ph??i lu??n chu??n b?? ???? ????i m??t v??i hacker. Tr????c khi th??m nh??p vào máy tính c??a b??n, các hacker th????ng ph??i làm m??t c??ng vi??c g??i là “quét ????a ch??” b??ng cách g??i tín hi??u (ping) ????n các kh??i ????a ch?? IP v??i m??c ??ích tìm xem có ????a ch?? nào tr?? l??i kh??ng. N??u có l??i ??áp, t??c là máy c??a b??n ??ang tr??c tuy??n, hacker s?? chuy??n sang b????c th?? hai là quét các c??ng th??m nh??p vào máy tính. N??u có m??t c??ng b?? phát hi??n ??ang m??, hacker s?? ngay l??p t??c ????t nh??p vào máy c??a b??n, và th??m chí n??m quy??n ??i??u khi??n hoàn toàn h?? th??ng. Vi??c quét các c??ng th??m nh??p vào máy tính c??ng gi??ng nh?? vi??c k?? tr??m ??i??u tra xem c??a chính hay c??a s?? nhà b??n có b?? khóa kh??ng. Ti??p c??n Internet v??i mà kh??ng có ph????ng ti??n b??o v?? nh?? t????ng l??a c??ng g??ng nh?? m??t ????u s?? ra tr??n mà kh??ng có giáp s??t. Các máy tính dùng Win9x lu??n b?? kêu ca v?? kh?? n??ng phòng b?? y??u kém. Tuy nhiên, ??i??u này ???? ??????c Micosoft kh??c ph??c trong Win2000 và XP. Th??m chí, trong WinXP còn có m??t ch????ng trình t????ng l??a cá nh??n ho??t ????ng cùng IE r??t có hi??u qu??. Hi??n nay, ng????i s?? d??ng Internet có kinh nghi??m th????ng cài ????t các ch????ng rình t????ng l??a cá nh??n cho máy tính c??a mình nh??: BlackIce Defender, ConSeal PC Firewall, ZoneAlarm..., nh??ng theo kinh nghi??m c??a t??i, b??n nên dùng BlackIce Defender. Ch????ng trình t????ng l??a này r??t d?? dùng, ch?? vi??c cài ????t là xong, mà hi??u qu?? l??i r??t cao. Các b??n dùng WinXP c??ng có th?? dùng ch????ng trình này nh??ng ph??i n??ng c??p lên b??n t????ng thích v??i WinXP. PH??NG CH??NG VIRUS M??c dù cài ????t m??t ch????ng trình phòng ch??ng virus th????ng tr??c s?? làm hao t??n ph??n nào tài nguyên h?? th??ng, song hi??u qu?? mà nó ??em l??i s?? giúp b??n tránh ??????c r??t nh??u nguy hi??m, th??m chí là c?? vi??c ???? v?? h?? th??ng. Máy tính c??a m??t ng????i làm vi??c trên m??ng kh??ng th?? kh??ng có m??t ch????ng trình phòng ch??ng virus th????ng tr??c và ??????c c??p nh??t th????ng xuyên. ?? n????c ta hi??n nay, ch????ng trình BKAV2002 c??ng ??ang trên ??????ng “h????ng m??ng” và làm vi??c khá t??t trên Windows. Ngoài ra, b??n r??t nên quan t??m t??i các ch????ng trình có uy tín t?? l??u nh??: Norton Antivirus, McAfee VirusScan... v??i r??t nhi??u tính n??ng b?? tr??. C??N TR??NG V??I JAVASCRIPT B??n ph??i lu??n nh?? r??ng càng nhi??u th??ng tin cá nh??n c??a b??n ??????c ti??t l??, thì tính riêng t?? c??a b??n cành d?? b?? vi ph??m. M??i khi b??n tham gia vào m??t di??n ??àn, hay s?? d??ng m??t d??ch v?? nào ??ó, b??n l??i b?? yêu c??u cung c??p r??t nhi??u th??ng tin cá nh??n. Trong nhi??u tr????ng h??p b??n kh??ng th?? kh??ng cung c??p nh??ng cách t??t nh??t là cung c??p càng ít càng t??t. ????i v??i nh??ng tùy ch??n theo ki??u “optional” thì b??n nên b?? qua. ????i v??i th??ng tin v?? s?? th?? tín d??ng, password... b??n kh??ng nên ch??n ch?? ???? t?? ????ng nh??. Ngoài ra, b??n c??ng nên có vài ????a ch?? e-mail dùng d??ch v?? Web Mail (hotmail ho??c yahoo) b??i vì nguy c?? ????a ch?? e-mail c??a b??n b?? ti??t l?? cho các h??ng qu??ng cáo ho??c spammer là r??t cao. H??y th??n tr??ng khi dùng ????a ch?? e-mail mà ISP nh?? FPT ho??c VDC cung c??p cho b??n ???? tham gia các d??ch v?? trên m??ng. Theo t??i, n??u di??n ??àn ho??c d??ch v?? mà b??n tham gia kh??ng quá kh??t khe v?? tính chính xác c??a th??ng tin cá nh??n, thì b??n kh??ng nên cung c??p nh??ng th??ng tin th??t v?? mình. B??O V?? E-MAIL B??n nên m?? hóa ???? b??o m??t e-mail n??u nh?? th??ng tin trong ??ó là bí m??t. Nhà qu??n tr?? h?? th??ng m??ng, hacker, hay b??t c?? ai có tham v??ng c??ng có th?? ti??p c??n và ????c th?? c??a b??n. Cho nên cách t??t nh??t ???? tránh ??i??u này là m?? hóa e-mail. ??ch l??i có ??????c là ch?? b??n và ng????i nh??n ??ích th??c có th?? ????c ??????c th??. N??u b??n ??ang s?? d??ng Outlook Express, h??y ch??n Tools – Options – Security r??i ch??n Restricted sites zone (More secure). N??u b??n có OE6, h??y ch??n thêm “Warn me whenever other applications try to send mail as me”. D????i th?? Maintenence, b??n h??y thêm d??u ki??m vào “Empty messages from the 'Delete Items' folder on exit”. Trong tr????ng h??p b??n ít g??i
3
th?? theo ????nh d??ng HTML, h??y v?? hi??u hóa nó b??ng cách ch??n th?? Send - ch??n Plain text d????i Mail (News) Sending Format. NG??N CH??N VIRUS LAN TR??N QUA E-MAIL Cách mà t??i s??p trình bày sau ????y tho??t nghe có v?? r??t th?? c??ng nh??ng hi??u qu?? mang l??i có th?? ph??n nào giúp b??n ng??n virus ho??c s??u máy tính dùng s?? ????a ch?? c??a b??n ???? g??i chính nó t??i các ????a ch?? e-mail khác. Trong Address Book, ch??n New - New Contact (ho??c New Card trong Nescape). Trong ?? First Name b??n h??y nh??p “0000”. Trong ?? ????a ch?? e-mail, b??n h??y b?? tr??ng ho??c nh??p m??t ????a ch?? v?? hi??u theo ki??u email@123. Sau ??ó nh??n Add – OK. Trong tr????ng h??p, virus ho??c s??u máy tính th??m nh??p vào máy b??n theo ng?? e-mail, nó l??p t??c duy??t s?? ????a ch?? c??a b??n theo th?? t?? b??ng ch?? cái và c?? g??ng g??i chính nó theo th?? t?? này. V??i tên ng????i nh??n ????ng ????u b??ng ch?? cái và m??t ????a ch?? e-mail kh??ng h??p l??, th?? c??n g??i s?? v??n m??m trong h??p th?? ??i (Outbox) trên máy b??n và l??p t??c m??t th??ng báo v?? ????a ch?? e-mail kh??ng h??p l?? xu??t hi??n. Nh?? ??ó b??n có ???? th??i gian ng??t k??t n??i Internet và xóa t??t c?? các th?? ch?? g??i ??i có nhi??m virus. Ngoài ra, n??u b??n có m??t ch????ng ch??ng virus th????ng tr??c nh?? Norton Antivirus ch??ng h??n, b??n có th?? thi??t ????t ???? nó ki??m tra m??i th?? g??i t??i và g??i ??i. Nh?? ??ó b??n có th?? phát hi??n ra các virus. M?? H??A H?? TH??NG M??NG Nh??ng c??ng c?? dùng trên các máy ch?? ho??c máy tr??m hi??n nay kh??ng có ??????c m??c ???? an toàn cao nh?? ng????i dùng mong mu??n. B??n kh??ng nên s?? d??ng các ch????ng trình nh?? Telnet, POP, ho??c FTP n??u nh?? password truy??n qua Internet kh??ng có m??c ???? m?? hóa cao ho??c th??ng tin c??a b??n là t??i m??t. Theo cách này, nh??ng th??ng tin “nh??y c??m” c??ng kh??ng nên g??i qua e-mail. B??n c??ng c??n chú ?? thêm r??ng b??t c?? bi??n pháp m?? hóa nào c??ng ??òi h??i c?? máy khách và máy ch?? h?? tr?? m??i có hi??u l??c. ????NG QU?? C?? TIN B??n h??y c??n th??n v??i nh??ng ch????ng trình t??i xu??ng (download) t?? Internet. Kh??ng nên cài ????t nh??ng ph??n m??m mà b??n l??y t?? nh??ng ????a ch?? ch??a ??????c ki??m ch??ng ho??c ít ng????i bi??t ????n. ?? nh??ng ????a ch?? này, r??t nhi??u ph??n m??m ??????c qu??ng cáo v??i nh??ng tính n??ng h??p d??n l??i ch??a nh??ng “con ng??a thành Troy” (Trojan) c??c k?? nguy hi??m trong nó. Th??i gian g??n ????y có nhi??u ng????i dùng Internet phàn nàn v?? nh??ng cú g??i ??i??n tho??i ra n????c ngoài mà h?? kh??ng h?? th??c hi??n. Có nhi??u l??i gi??i thích cho v??n ???? này, nh??ng m??t trong nh??ng l?? do c?? b??n là b??n ???? v?? tình t??i v?? máy mình m??t ph??n m??m có kh?? n??ng ng??t k??t n??i Internet hi??n hành c??a b??n và th??c hi??n cu??c g??i t??i m??t s?? ??i??n tho??i n????c ngoài nào ??ó. B??n c??ng c??n ph??i l??u ??, có nh??ng trang web t?? ra r??t l??ch s?? khi cho b??n bi??t ph??n m??m c??a h?? s?? ng??t k??t n??i Internet hi??n hành và th??c hi??n cu??c g??i ra n????c ngoài t?? máy c??a b??n. Sau ??ó, trang web lo??i này s?? h??i b??n có mu??n download hay kh??ng b??ng cách ????a ra tùy ch??n YES (OK) ho??c NO (CANCEL). T??t nhiên, ph??n l??n ng????i dùng s?? ch??n NO (CANCEL). Nh?? v??y là trang web này ???? gi??ng b??y thành c??ng. B??n ????u bi??t, thu??c tính c??a nút b??m YES ho??c NO kh??ng h?? ph?? thu??c vào ch?? YES hay ch?? NO. Chúng hoàn toàn có th?? ??????c tráo ????i cho nhau. Ngay c?? m??t web site có ti??ng t??m c??ng có th?? b?? hacker t??n c??ng và thao túng. Cho nên, l??i khuyên c??a t??i là ????ng bao gi?? tuy??t ????i tin vào m??i th?? xu??t hi??n trên Internet. C??P NH??T H?? TH??NG TH????NG XUY??N B??n nên th????ng xuyên c??p nh??t cho h?? th??ng c??a mình. Các b??n s??a l??i hay n??ng c??p cho ph??n m??m hay H??H là m??t ??i??u mà b??n ph??i ch??p nh??n khi s?? d??ng Windows. Th??m chí, c?? WinXP v??a m??i ra lò h??i cu??i tháng 10/2001 v??i ti??ng t??m n??i nh?? c??n, ???? nhanh chóng ??????c Microsoft ????a ra b??n s??a l??i ????u tiên!!! Nh??ng cái mà thu??t ng?? chuyên m??n g??i là l?? h??ng (hole) này th??t kh??ng may ph??n l??n l??i do hacker phát hi??n ra. Nói n??n na, mi??ng vá ch?? xu??t hi??n khi x??m xe ???? b?? th??ng. Th??t là nguy hi??m! Do v??y cách t??t nh??t ???? h??n ch?? thi??t h??i tr????c nh??ng y??u kém c??a
4
ph??n m??m hay H??H m??t cách k??p th??i là ????ng k?? vào d??ch v?? tin th?? c??a nh??ng di??n ??àn c??ng ngh?? th??ng tin ??áng tin c??y. DUY??T WEB ?? CH?? ???? NGO??I TUY??N (OFFLINE) M??I KHI C?? TH?? T??t nhiên chúng ta ????u ng??t k??t n??i Internet m??i khi kh??ng s?? d??ng. Tuy nhiên, ???? an toàn tr????c các virus d??ng Trojan và Zombie, b??n c??n ph??i t?? tay tháo jack c??m m??ng kh??i máy tính. Trong tr????ng h??p máy ch??, b??n h??y lo??i b?? nh??ng d??ch v?? h?? th??ng (deamon) kh??ng c??n thi??t ho??c ít s?? d??ng. B??n c??n chú ?? r??ng khi m??i cài H??H, theo ng??m ????nh, các d??ch v?? h?? th??ng lu??n ch??y ?? ch?? ???? n??n và h??u h??t các h?? th??ng máy ch?? ????u kh??ng th??ng báo cho b??n ??i??u này. N??u b??n kh??ng dùng Win2000 ho??c XP làm máy ch?? thì b??n h??y lo??i b?? tính n??ng Indexing Service và Internet Information Services (ISS) v??n ???? b?? virus Code Red g??y tai ti??ng h??i cu??i mùa hè v??a qua. KI??M TRA C??C THI??T ????T C??A INTERNET EXPLORER B??n ch??n Tools – Internet Options –Security – Internet - Custom Level... và ch??n m??c ???? an toàn thích h??p cho c??ng vi??c c??a b??n. Trong nhi??u tr????ng h??p, b??n c??n ph??i ch??n ch?? ???? v?? hi??u hóa (Disable) t??t c?? các l??a ch??n, hay ít nh??t là ch?? ???? “nh??c” (Prompt). Theo t??i, b??n nên ch??n ch?? ???? v?? hi??u hóa t??t c?? ?? m??c Restricted Sites. NG??N CH??N QU??NG C??O T?? XA B??n h??y cài ????t m??t ph??n m??n ng??n ch??n t?? xa các m??u qu??ng cáo. Nh??ng ch????ng trình lo??i này s?? lu??n giám sát quá trình ngao du trên m??ng c??a b??n, ng??n ch??n t?? xa các m??u qu??ng cáo (kh??ng cho t??i v?? máy b??n) c??ng nh?? ng??n c??n các ?? ???? s?? d??ng cookies ???? gi??m b??t kh?? n??ng b??n tr?? thành m??c tiêu khai thác c??a các nhà qu??ng cáo trên Internet. Theo kinh nghi??m c??a t??i, các ch????ng trình nh?? Pop up Zero Pro , AtGuard, AdSubtract PRO, ZoneAlarm... làm khá t??t nhi??m v?? này. HI??N TH?? PH??N M?? R??NG C??A M??T T??P TIN Nhìn th??y ph??n m?? r??ng c??a m??t t??p tin s?? giúp b??n tránh ??????c vi??c ch??y nh??ng ch????ng trình nh?? *. REG hay *. VBS mà b??n ???? v?? tình download xu??ng máy tính c??a mình. Nh??ng ch????ng trình có ph??n m?? r??ng là REG ho??c VBS th????ng có tham v??ng can thi??p vào Registry c??a Windows ho??c chính là các Trojan. Gi?? s??, nhìn th??y m??t file mang tên “pretty_girl.jpg”, b??n s?? có th?? v??i vàng m?? ra xem mà kh??ng bi??t th??c ch??t nó là “pretty_girl.jpg.exe” ho??c “pretty_girl.jpg.vbs”. ???? hi??n th?? ph??n m?? r??ng c??a file, b??n làm nh?? sau: m?? Windows Explorer, ch??n Tools – Folder Options – View – Advanced Setting, b?? d??u ki??m kh??i "Hide file extensions for known file types". N??u b??n mu??n m??c ???? an toàn cao h??n và kh??ng lo màn hình c??a mình quá ch??n r??n, h??y ch??n "Show hidden files and folders". Sau ??ó, b??n nh??n vào nút "Like Current Folder" ho??c “Apply to All Folders” (WinXP) r??i nh??n OK ???? làm cho nh??ng thay ????i này có hi??u l??c ?? t??t c?? các th?? m??c. V?? HI??U H??A PERSONAL WEB SERVER N??u b??n ??ang s?? d??ng ????y ???? các tính n??ng c??a MS FrontPage, có kh?? n??ng ch????ng trình MS Personal Web Server (PWS) ???? ??????c cài ????t trên máy c??a b??n. Ch????ng trình này ??????c cài ????t ???? kh??i ????ng cùng Windows và nó lu??n m?? c??ng 80. ???? thi??t ????t l??i PWS kh??i ????ng m??i khi c??n thi??t, b??n h??y t??o m??t bi??u t????ng cho nó (trên desktop ch??ng h??n). R??i kh??i ????ng ch????ng trình, ch??n th?? StartUp và b?? d??u ki??m kh??i ?? "Run the Web server automatically at start up". Làm nh?? v??y s?? tránh cho ch????ng trình này ph??i lu??n lu??n ho??t ????ng và c??ng ti??t ki??m ??????c ph??n nào tài
5
nguyên h?? th??ng. T??t nhiên, m??i khi có c??ng vi??c gì liên quan t??i FrontPage, b??n ch?? vi??c nh??n chu??t lên bi??u t????ng PWS và ch??n “Start” t?? th?? “StartUp”. THAY ????I THI??T ????T GHI NH??N V?? S?? C?? H?? TH??NG Khi Windows (2000 ho??c XP) g??p s?? c??, h?? ??i??u hành s?? t??o ra m??t file g?? r??i (dump) và có th?? t?? kh??i ????ng l??i h?? th??ng. Nh??ng k?? có g??ng ????t nh??p vào h?? th??ng c??a b??n có th?? tìm th??y nh??ng th??ng tin v?? cùng ??áng giá nh?? nh??ng password ch??ng h??n trong file “dump” này. Bên c??nh ??ó, hacker c??ng có th?? g??y xung ????t cho h?? th??ng c??a b??n khi??n máy tính ph??i kh??i ????ng l??i, và ch?? ch?? có v??y chúng s?? cho ch??y m??t Trojan kh??i ????ng ho??c giành quy??n ki??n soát tài kho??n qu??n tr?? h?? th??ng. Các hi??m h??a nêu trên có th?? ??????c lo??ii b?? khi b??n th??c hi??n các b????c thi??t ????t l??i sau: Trong Win2000, h??y m?? Control Panel, ch??n System Properties - Advanced - Startup and Recovery, thay ????i tùy ch??n ng??m ????nh d????i th?? "Write Debugging Information” thành “None” và b?? d??u ki??m kh??i ?? "Automatically reboot". Trong WinXP b??n c??ng làm t????ng t??: Control Panel Performance and Maintenance – System – Advanced – Startup and Recovery – Settings... Th??c ra, b??n kh??ng th?? ????c ??????c file “dump” nh??ng b??n c??ng có th?? kh??i ph??c l??i vi??c ghi các th??ng tin g?? r??i n??u nh?? b??n th??c s?? c??n có m??t file “dump” ???? g??i cho Microsoft. N??NG CAO C??C THI??T ????T AN TO??N KH??C - Trong Win2000, m?? Control Panel - Users and Passwords – th?? Advanced – trong m??c Secure Boot Settings, ch??n ?? "Require users to press Ctrl-Alt-Delete before logging in". ????ng thái này s?? ch??n ????ng vi??c các Trojan ??n c??p password. - N??u b??n s?? d??ng Netmeeting, b??n nên v?? hi??u hóa tính n??ng “Remote Desktop Sharing”. B??n h??y làm theo các b????c sau: Trong Win2000 (ho??c Win9x), ch??n Start – Programs – Accessories – Communicatons – NetMeeting –Tools - Remote desktop sharing", và b?? d??u ki??m kh??i “Enable Remote desktop sharing on this computer”.Trong Win2000, m?? Control Panel - Administrative Tools - Local Security Policy - Security Setting - Local Policies - Security Options, trong m??c "Additional restrictions for anonymous connections" nh??n chu??t ph??i ch??n "No access without explicit anonymous permissions”. M??t ng????i dùng ??n danh ??????c Windows ng??m ????nh thu??c nhóm “Everyone”. M??c dù, nhóm ng????i dùng “Everyone” ???? b?? h??n ch?? nhi??u kh?? n??ng, nh??ng làm nh?? trên s?? giúp ta có thêm m??t l??p b??o v?? n??a. ???? t??ng c????ng m??c ???? an toàn, Win2000 b?? xung thêm thi??t ????t “no access” khi??n cho nhóm ng????i dùng “Everyone” hay b??t c?? k??t n??i m??ng nào khác c??ng tr?? nên v?? hi??u n??u kh??ng ??????c phép. - ???? tránh vi??c b?? rò r?? tên tài kho??n (ng????i dùng th??ng th????ng và nhà qu??n tr??), b??n h??y làm nh?? h????ng d??n bên trên (c?? Win2000 và XP) và ch??n "Do not display last name in logon screen." - ???? tránh cho ng????i dùng ????ng nh??p qua Internet truy xu??t ?? CD-ROM và ?? ????a m??m, b??n h??y làm nh?? trên (c?? Win2000 và XP) và ch??n "Restrict CD-ROM access to locally logged-on user only"; "Restrict floppy access to locally logged-on user only”. Th??ng qua các thi??t ????t m??i này, b??n có th?? tránh ??????c vi??c hacker xóa ho??c l??y c??p th??ng tin, th??m chí là cài m??t virus boot (kh??i ????ng) lên ????a m??m. B??n c??ng nên v?? hi??u hóa tính n??ng “Autorun” c??a ?? CD-ROM. T?? Win95, Microsoft ???? cho phép ?? CD-ROM t?? ch??y n??u có dòng l??nh “autorun” trên ????a. Tính n??ng này t?? ra r??t hay nh??ng nó c??ng b?? nh??ng k?? th??m nh??p trái phép tri??t ???? l??i d??ng ???? kích ho??t nh??ng Trojan nguy hi??m cho dù b??n ???? khóa màn hình. Trong Win9x, b??n m?? Control Panel – System – System Properties – Device Manager - ch??n ?? CD-ROM - nh??n chu??t ph??i ???? m?? Properties - ch??n th?? Settings và b?? d??u ki??m kh??i ?? “Auto Insert Notification” - nh??n OK ???? hoàn t??t c??ng vi??c. Trong WinXP, m?? My Computer - nh??n chu??t ph??i vào ?? CD-ROM - ch??n Properties - ch??n th?? AutoPlay - ch??n “Take no action”, r??i nh??n OK ???? hoàn t??t c??ng vi??c.
6
- B??n c??ng nên ch??n "Restrict users from installing printer drivers” nh?? cách làm ?? trên (Win2000) ???? tránh vi??c ng????i khác cài nh??ng trình ??i??u khi??n máy in mà b??n kh??ng mong mu??n. Tuy nhiên, n??u mu??n thêm ho??c b??t các trình ??i??u khi??n máy in, b??n ph??i v?? hi??u hóa tùy ch??n nêu trên. - C??ng theo cách trên (Win2000), b??n h??y b?? tùy ch??n "Disable CTRL+ALT+DEL requirement for logon" ???? làm cho ?? "Require users to press Ctrl-Alt-Delete before logging in" trong Users and Passwords kh??ng còn hi??u l??c. R??t nhi??u Trojan ph??i v?? hi??u hóa hai tùy ch??n trên tr????c khi có th?? ??ánh c??p password. - C??ng vào Administrative Tools - Local Security Policy - Local Policies - Security Options, b??n nên ch??n "Clear virtual memory pagefile when system shuts down" trong Win2000 ho??c “Clear Virtual memory pagefile” trong WinXP. Nh?? chúng ta ????u bi??t, Windows dùng file “page” (Win2000, XP) ho??c “swap” (Win98) (t??p tin hoán ????i) trên ????a c??ng nh?? m?? b?? nh?? RAM th?? hai. Ch??n "Clear virtual memory pagefile when system shuts down" kh??ng ch?? có ích trong m??t s?? tr????ng h??p hy h??u nh?? m??t c??p ?? c??ng ho??c máy xách tay, mà còn khi??n cho hacker kh??ng th?? ????t m??t ph??n t?? c??m nh??n nào ??ó trong file page ???? thu th??p các password ho??c s?? th?? tín d??ng hay nh??ng th??ng tin quan tr??ng khác c??a b??n. - Khi mua m??t máy tính dùng r??i, ???? tránh nh??ng r??i ro sau này, t??t nh??t là b??n nên ????nh d??ng l??i ????a c??ng và cài ????t s??ch (clean) l??i H??H. L??I K??T N??u nh?? b??n áp d??ng các l??i khuyên nêu trên, ????m b??o r??ng vi??c l????t trên Internet c??a b??n s?? nhanh h??n, an toàn h??n, bí m??t h??n và ít phi??n toái h??n. Tuy nhiên, trên ????y ch?? là nh??ng l??i khuyên. ??i??u ??ó có ngh??a là b??n hoàn toàn có th?? l??a ch??n m??c ???? an toàn sao cho phù h??p v??i yêu c??u c??a mình. Ngoài ra vi??c khám phá th?? gi??i máy tính và m??ng s?? ??em l??i cho b??n nhi??u b??t ng?? thú v?? c??ng nh?? nh??ng hi??u bi??t quí báu giúp b??n v??ng b????c h??n trên con ??????ng h????ng t??i t????ng lai. Chúc các b??n thành c??ng! Nguy??n Vi??t Khoa Khoa Ngo??i ng?? ????i h??c Bách khoa Hà N??i E-mail: vietkhoabk@hotmail.com
H??y c??n tr??ng khi l????t Web
Internet là m??t n??i nguy hi??m, ????y nh??ng k?? ????u c?? tr??c l??i lúc nào c??ng l??m le bán d?? li??u cá nh??n c??a b??n cho nh??ng k?? m??i gi??i th??ng tin và c??ng kh??ng thi??u nh??ng k?? t??i ph??m ch?? tr??c ??ánh c??p s?? An sinh x?? h??i c??a b??n, dùng th?? tín d??ng c??a b??n ???? mua s??m. Cho dù b??n ??ang mua s??m trên m??ng hay ??ang chat v??i ng????i th??n, b??n c??n ph??i th??n tr??ng b??o v?? nh??ng th??ng tin cá nh??n c??a mình. ???? b??o v?? chính mình, b??n ch?? c??n có nh??n th??c v?? nh??ng m??i ??e d??a ti??m tàng và bi??t cách phòng v??. Bài vi??t này s?? cung c??p cho b??n nh??ng ki??n th??c c??n thi??t ???? b??o v?? các th??ng tin cá nh??n. Gi??u ????nh danh Tr????c khi làm ??i??u gì ??ó trên m??ng, b??n c??n ghi nh?? nh??ng ??i??u sau ????y: M??t k?? nào ??ó trên m??ng có th?? ki??m ti??n b??ng cách bán d?? li??u cá nh??n c??a b??n.
7
M??i khi b??n lên m??ng, b??n s?? ???? l?? nh??ng th??ng tin m??i, dù ch?? là chút ít, v?? nh??ng s?? thích c??a b??n. M??t s?? nhà thu th??p d?? li??u kh??ng tho?? m??n v??i vi??c ch?? ????i b??n ????n v??i h??, và h?? dùng nhi??u th?? ??o??n ???? ??ánh c??p ??????c nhi??u th??ng tin h??n v?? b??n. Chúng ta có th?? g??i nh??ng ??i??u trên là Các quy t??c c?? b??n v?? th??ng tin cá nh??n, và các quy t??c này ??úng v??i t??t c?? nh??ng ng????i s?? d??ng Internet. Tên b??n và nh??ng th??ng tin v?? b??n s?? ??????c ??em bán. Vì b??n ch??ng ??????c chia chút l??i nhu??n nào, nên t??t nh??t là h??y gi?? kín các th??ng tin cá nh??n cho riêng b??n. N??u nh??ng th??ng tin ??ó l??t vào tay ng????i khác, b??n s?? kh??ng th?? ki??m soát ??????c vi??c ng????i ta s?? s?? d??ng chúng nh?? th?? nào. B??o v?? ????a ch?? IP Gi??ng nh?? s?? nhà và tên ph?? c??a b??n, ????a ch?? IP c??a m??t máy tính cho ng????i khác bi??t làm th?? nào ???? có th?? tìm th??y máy tính ??ó trên m??ng. ????nh danh này g??m có b??n s??, m??i s?? có giá tr?? t?? 0 ????n 255, cách nhau b??i m??t d??u ch??m (ví d?? 123.123.23.2). M??i Website và m??i thi??t b?? ??i??n t?? k??t n??i Internet ????u ph??i có m??t ????a ch?? IP duy nh??t; t??i m??t th??i ??i??m thì kh??ng th?? có hai thi??t b?? nào có cùng ????a ch?? IP. N??u nh??ng k?? g??i spam ho??c là các hacker bi??t ??????c ????a ch?? IP c??a b??n, chúng có th?? t??n c??ng máy tính c??a b??n b??ng các lo??i virus hay th??m chí còn x??m nh??p tr??c ti??p vào bên trong ???? ??ánh c??p các d?? li??u cá nh??n c??a b??n. B??n có th?? cài ????t các firewall ph??n c??ng ho??c ph??n m??m và các ch????ng trình di??t virus trên m??i nút m??ng c??a b??n, nh??ng n??u có ???? th??i gian và ???? tài nguyên máy tính, hacker v??n có th?? x??m nh??p ??????c vào h??u nh?? là b??t c?? máy tính nào. B??n nên b??o v?? ????a ch?? IP c??a mình c??n th??n nh?? là ????i v??i tên và ????a ch?? c??a b??n. B??n th??n trình duy??t hay là Windows kh??ng cho phép b??n gi??u ????a ch?? IP, nh??ng có m??t s?? ph??n m??m khác có th?? giúp b??n gi??i quy??t v??n ???? này. V??i giá 5 USD m??t tháng, ph??n m??m Freedom (có t??i ????a ch?? http://www.freedom.net/ ) c??a h??ng Zero-Knowledge Systems s?? gi??u ????a ch?? IP c??a b??n b??ng cách g??i t??t c?? các d?? li??u c??a b??n qua m??ng Zero-Knowledge. N??u b??n s?? d??ng m??t k??t n??i quay s??, b??n s?? ít g??p r??i ro h??n vì ????a ch?? IP c??a b??n thay ????i theo m??i phiên ????ng nh??p. Nh??ng n??u b??n s?? d??ng k??t n??i liên t??c, nh?? là DSL hay cáp, b??n s?? có m??t ????a ch?? IP c?? ????nh. M??t ????a ch?? IP c?? ????nh khi??n cho b??n r??t d?? b?? dò quét và t??n c??ng. Nh??ng n??u m??i l??n k??t n??i Internet b??n có m??t ????a ch?? IP khác v??i l??n tr????c (????a ch?? IP ????ng) thì b??n có th?? tr?? thành m??t m??c tiêu di ????ng ????i v??i các hacker. N??u b??n có ?? th??c v?? bí m??t riêng t??, h??y ???? ngh?? nhà cung c??p d??ch v?? Internet cho b??n m??t ????a ch?? IP ????ng. Nh??ng k?? x??m nh??p s?? g??p khó kh??n h??n nhi??u ???? tìm ra máy tính c??a b??n n??u nh?? ????a ch?? c??a b??n kh??ng c?? ????nh. Cookies theo d??i b??n Các Website còn s?? d??ng các c??ng ngh?? khác ???? theo d??i b??n và dò theo các chuy??n ????ng c??a b??n ?? trên m??ng. Cookie là nh??ng file d?? li??u nh?? mà các Website b??n ghé th??m ghi vào ?? c??ng máy tính ???? theo d??i ??????ng ??i c??a b??n trên Web ho??c ghi l??i nh??ng s?? thích c??a b??n. H??u h??t các cookies ????u có m??c ??ích t??t. Ví d??, n??u b??n ????ng k?? ???? xem m??t Website c?? th?? (ch??ng h??n nh?? là Th??i báo New York trên Web), site này có th?? ghi m??t cookie lên máy tính c??a b??n ???? giúp b??n sau ??ó kh??ng c??n nh??p username và password vào ???? truy c??p site này. Có hai lo??i cookie: cookie v??nh vi??n (t??n t??i trên máy tính c??a b??n k?? c?? sau khi b??n t??t máy), và cookie t??m th??i (ch?? t??n t??i trong m??t phiên làm vi??c nh??t ????nh và kh??ng ??????c l??u tr?? khi b??n t??t máy tính). M??i ??e do?? c??a các cookie kh??ng n??m trong nh??ng th??ng tin mà các cookie l??u gi??; ví d??, cookie kh??ng cho phép các hacker tìm ??????c ??????ng truy c??p vào các file riêng t?? c??a b??n. H??u h??t các site ghi các cookie m??i l??n b??n nh??p chu??t vào m??t liên k??t m??i trong site b??n ??ang th??m, và sau ??ó ng????i ta có th?? bi??t ??????c là b??n ????c nh??ng trang nào và th??i gian b??n ????c trang ??ó là bao l??u. Nh??ng th??ng tin nh?? v??y có th?? r??t h??u ích cho các nhà kinh doanh – nh??ng ng????i lu??n khai thác các chi ti??t v?? nh??ng thói quen và s?? thích c??a b??n. Theo th??i gian, nh??ng m??u d?? li??u nh?? bé này
8
có th?? giúp cho các c??ng ty x??y d??ng m??t h?? s?? v?? b??n, và h?? có th?? bán nh??ng th??ng tin này cho cung c??p nhà kinh doanh khác.Nh??ng "con b??" Web còn l??i h??i h??n N??u b??n th????ng xuyên xoá các cookie ho??c ????t c??u hình cho trình duy??t ???? kh??ng cho phép ghi cookie (xem h????ng d??n trong ph??n Ch??n các ??ng d??ng nguy hi??m), các site s?? kh??ng th?? thu th??p ???? d?? li??u ???? x??y d??ng h?? s?? v?? b??n. ??ó là l?? do vì sao mà m??t s?? c??ng ty l??i s?? d??ng các "con b??" Web nh?? m??t bi??n pháp d?? phòng ???? theo d??i ng????i s?? d??ng n??u nh?? các cookie kh??ng ho??t ????ng ??????c. Con b?? Web ho??t ????ng nh?? sau: ??ó là nh??ng hình ???? ho?? nh?? xíu, ????i khi ch?? có chi??u cao và chi??u r??ng là m??t ??i??m ??nh, có màu s??c gi??ng nh?? màu n??n c??a trang Web. B??t c?? khi nào b??n t??i m??t site, site ??ó s?? có ????a ch?? IP c??a b??n tr????c khi b??n có th?? t??i b??t k?? file ???? ho?? nào trên Web (bao g??m c?? con b?? Web), và khi có ????a ch?? IP trên tay, máy ch?? Web có th?? ghi l??i ????a ch?? c??a b??n trong su??t phiên làm vi??c c??a b??n. Nh?? v??y, ngay c?? khi các cookie b?? ch??n, con b?? Web v??n có th?? bí m??t theo d??i ng????i s?? d??ng. Trong nhi??u tr????ng h??p, vi??c theo d??i nh?? v??y có th?? là ???? ph??c v?? cho m??c ??ích t??t (ví d??, m??t site mu??n ??i??u tra xem m??t trang Web nh??t ????nh nào ??ó có ??????c nhi??u ng????i xem kh??ng), nh??ng kh??ng ph??i lúc nào c??ng nh?? v??y. Các site th????ng m??i có s?? d??ng banner qu??ng cáo phát hi??n ra r??ng b??n th??n các c??ng ty qu??ng cáo, ch??ng h??n nh?? là DoubleClick, có th?? s?? d??ng con b?? Web ???? theo d??i các lu??ng l??u th??ng trên nh??ng site ????ng qu??ng cáo c??a h??. Vì v??y, con b?? Web có th?? m?? ??????ng cho vi??c t??o ra h?? s?? v?? b??n, và còn có th?? khi??n cho b??n ph??i nh??n spam (n??u nh?? con b?? Web ??????c n??p sau khi ng????i s?? d??ng ??i??n vào m??t ????n mua hàng trên Web). Ch??n các ??ng d??ng nguy hi??m Các cookie v??n kh??ng ph??i là nh??ng th?? nguy hi??m, nh??ng có nhi??u file nh?? c?? trú trên ?? c??ng c??a b??n (m??t ví d?? là các cookie n??m trong folder C:\Windows\Cookies n??u b??n s?? d??ng trình duy??t Internet Explorer) và chúng cho phép Website ho??c c??ng ty mà ???? ????t cookie ?? ??ó nh??n d??ng ??????c b??n th??ng qua m??t chu??i s?? và ch?? (??????c g??i là m??t ????nh danh duy nh??t). Ví d??, các c??ng ty nh?? DoubleClick, Adbureau.net, hay LinkExchange (????u là nh??ng nhà qu??ng cáo trên các Website) có th?? ghi m??t cookie lên ?? c??ng c??a b??n trong khi b??n ??ang ????c m??t site (ví d?? nh?? Amazon.com) và sau ??ó ????c cookie ??ó khi b??n t??i m??t site khác ??????c DoubleClick ph??c v?? (ví d?? nh?? CNN.com). ??ó là cách mà các c??ng ty theo d??i b??n qua m??t h?? th??ng các site khác nhau. T??ng c?? các cookie Th??t may là trình duy??t c??a b??n có th?? d?? dàng v?? hi??u hoá các cookie: Trong trình duy??t Internet Explorer 5.x, nh??p chu??t vào Tools > Internet Options, r??i ch??n m??c Security. Nh??p chu??t vào bi??u t????ng Trái ????t có dòng ch?? ghi ?? bên d????i là Internet, r??i nh??p chu??t vào nút Custom Level ?? g??n ??áy c??a c??a s??. Trong c??a s?? Sercurity Settings m??i ??????c m?? ra, kéo thanh cu??n xu??ng m??c ghi là Cookies. ???? ng??n kh??ng cho trình duy??t c??a b??n t?? ????ng ghi cookie lên máy tính, h??y ch??n Disable ho??c Prompt trong m??c "Allow cookies that are stored on your computer". Nói chung n??u b??n ???? ch?? ???? cho phép ghi các cookie t??m th??i (per-session) thì c??ng kh??ng sao; th????ng thì ??ó là nh??ng cookie ghi nh?? các m??t hàng mà b??n ???? ch??n mua trong m??t c??a hàng tr??c tuy??n. Trong trình duy??t Netscape, nh??p chu??t ch??n Edit > Preferences và ch??n m??c Advanced trong ?? bên ph??i. T??i ????y, b??n có th?? ch??n ch?? ???? ch??n t??t c?? các cookie ho??c ho??c ch?? ???? cho phép m??t site ghi cookie theo quy??t ????nh c??a b??n. B??n nên ch??n ch?? ???? th?? hai và cho phép trình duy??t s?? d??ng cookie ????i v??i m??t s?? site. Theo cách ??ó, b??n có th?? th??c hi??n m??t bi??n pháp ki??m soát các th??ng tin c??a b??n, ????ng th??i v??n có th?? t??n d??ng ??????c tính ti??n l??i c??a cookie. Tuy nhiên, n??u b??n quá ??a nghi, có th?? b??n s?? mu??n ng??n ch??n t??t c?? các cookie ngay c?? khi vi??c làm ??ó c??n tr?? b??n mua hàng m??t cách hi??u qu?? trên m??ng. N??u b??n th??c s?? tò mò mu??n tìm hi??u xem có bao nhiêu site ????t các cookie lên máy tính c??a b??n, h??y ??ánh d??u l??a ch??n trong m??c "Warn me before accepting a cookie", trình duy??t Navigator s?? hi??n th?? m??t h??p tho??i m??i khi có m??t site ????nh ghi cookie lên máy tính c??a b??n. (Trong trình duy??t Internet Explorer v??n ch??a có l??a ch??n này). B??n ch?? nên th?? l??a ch??n này trong m??t th??i
9
gian ng??n, vì s?? có r??t nhi??u h??p tho??i hi??n lên h??i b??n có ch??p nh??n cookie trong quá trình b??n l????t Web, ??i??u ??ó có th?? s?? khi??n cho b??n ph??i khó ch??u. H??y bi??t ch??n l??a Tuy nhiên, vi??c t??t ch?? ???? cho phép ghi cookie m??t cách ????n gi??n có th?? s?? kh??ng giúp ích cho b??n. Internet Explorer kh??ng ch??n các cookie ??????c g??i t??i các c??ng ty qu??ng cáo khi ??ang cho phép các site mà b??n ghé th??m ghi cookie. Trình duy??t này ch?? có th?? cho phép ho??c là ch??p nh??n t??t c?? các cookie ho??c là kh??ng ch??p nh??n b??t c?? cookie nào. Vi??c xoá t??t c?? các cookie s?? làm b??n m??t m??t thu??n l??i là có th?? ti??t ki??m th??i gian trên nh??ng site tin t??c có th?? tu?? bi??n nh?? My Yahoo. N??u b??n s?? d??ng IE và ch?? mu??n cho phép m??t s?? site ghi cookie lên ?? c??ng c??a b??n, h??y th?? s?? d??ng ph??n m??m mi??n phí CookieWall c??a h??ng AnalogX. CookieWall ch??y trong h?? th??ng, l??ng l?? giám sát file cookie trong t??ng phút và cho phép b??n l??a ch??n nh??ng cookie nào ??????c phép ghi lên ?? c??ng. Khi ch????ng trình này g??p m??t cookie, m??t h??p tho??i s?? xu??t hi??n h??i b??n mu??n làm gì v??i các cookie ????n t?? site này - r??t ti??n l??i trong nh??ng tr????ng h??p ch??ng h??n nh?? b??n ????ng k?? s?? d??ng My Yahoo và kh??ng mu??n ph??i nh??p username m??i khi b??n n??p trang Web. Ch??ng l??i virus N??u b??n kh??ng có ph??n m??m di??t virus trên máy tính, h??y cài ????t m??t ch????ng trình nh?? v??y. Ngày nào máy tính c??a b??n kh??ng ??????c b??o v?? phù h??p thì ngày ??ó máy tính có nguy c?? b?? nhi??m virus và có th?? làm cho máy tính khác c??ng b?? l??y nhi??m. Các virus kh??ng ch?? xoá s??ch ?? c??ng c??a b??n; m??t s?? virus còn có kh?? n??ng ??ánh c??p toàn b?? s?? ????a ch?? e-mail ho??c cài các ch????ng trình "c??a sau" lên ?? c??ng c??a b??n (ch??ng h??n nh?? Trojan SubSeven ho??c BackOffice) và sau ??ó các hacker có th?? s?? d??ng ch????ng trình này ???? x??m nh??p vào máy tính c??a b??n. V??i giá 20 USD, ph??n m??m eTrust Antivirus cung c??p kh?? n??ng ch??ng virus khá t??t, nh??t là b??n l??i có th?? dùng th?? mi??n phí eTrust Antivirus trong vòng hai tháng. Tuy nhiên, ???? có m??t ch????ng trình di??t virus toàn di??n h??n, b??n có th?? mu??n b?? ti??n ra mua Norton Anti Virus. B??o v?? k??t n??i N??u b??n s?? d??ng m??t k??t n??i t??c ???? cao nh?? DSL hay cáp, h??y suy ngh?? v?? vi??c t??i xu??ng ch????ng trình ZoneAlarm, firewall cá nh??n mi??n phí r??t ??????c ??a chu??ng c??a CNET. Các firewall kh??ng ch?? ng??n kh??ng cho các ??ng d??ng nguy hi??m x??m nh??p vào máy tính c??a b??n mà còn ng??n c??n các nh??ng ch????ng trình l?? trên máy tính c??a b??n k??t n??i v??i Internet mà b??n kh??ng hay bi??t. Nh??ng ch????ng trình bí ??n ??ó có th?? là do m??t virus cài vào máy tính ???? ??ánh c??p nh??ng th??ng tin quan tr??ng c??a b??n. ???? bi??t ??????c là k??t n??i c??a b??n an toàn t??i m??c nào, h??y t??i site Shields Up c??a Steve Gibson và th?? m??t cu??c ki??m tra mi??n phí v?? kh?? n??ng b??o m??t. Shields Up th??c hi??n nhi??u th?? nghi??m gi??ng nh?? c??a hacker ???? dò các l?? h??ng trên máy tính c??a b??n và cung c??p cho b??n m??t b??n ??ánh giá v?? tình tr??ng b??o m??t trên máy tính c??a b??n và nh??ng gì mà b??n c??n làm (n??u có) ???? gi??m s?? l?? h??ng trên máy tính. Cu??c ki??m tra c??a Gibson có th?? cho b??n bi??t li??u có ch????ng trình "c??a sau" nào ??ang ch??y trên máy tính c??a b??n hay kh??ng nh??ng kh??ng cho bi??t ch????ng trình ??ó ???? ??????c s?? d??ng hay ch??a. Nh??ng m??t chút th??ng tin ??ó th??i c??ng ???? r??t có ?? ngh??a r??i. N??u b??n bi??t máy tính c??a b??n có Trojan, b??n có th?? hành ????ng ???? xoá b?? ch????ng trình ??ó. Ch??n nh??ng k?? g??i spam và b??n b??t l????ng G??n nh?? m??i ng????i s?? d??ng Internet ????u coi e-mail là l?? do c?? b??n ???? lên m??ng, nh??ng khi nói ????n e-mail qu??ng cáo (hay còn g??i là spam) thì spam còn g??y khó ch??u h??n là nh??ng t?? qu??ng cáo ??????c treo vào c??a nhà b??n. ??ó là vì ng????i s?? d??ng Internet ph??i tr?? ti??n cho b??ng th??ng và kho??ng kh??ng gian ????a mà spam chi??m ch??. Nh??ng ????ng spam có th?? làm gi??m t??c ???? t??i e-mail c??a b??n. Th??m chí còn t??i t?? h??n: m??i khi nh??ng k?? g??i spam bi??t ????a ch?? email c??a b??n, chúng có th?? bán ????a ch?? ??ó cho hàng ch??c k?? g??i spam khác. M??t trong nh??ng spam làm cho ng????i s?? d??ng t??c gi??n nh??t là spam m??i chào b??n mua tên và ????a ch?? email c??a 5 tri??u n??n nh??n spam v??i giá ch?? có 40 USD.
10
Phòng ng??a spam Nh??ng k?? g??i spam làm th?? nào ???? l??y ??????c ????a ch?? c??a b??n? H??u h??t nh??ng k?? ??ó t??o ??????c kho d?? li??u v?? các ????a ch?? th??ng qua quá trình thu th??p ????a ch??. ??ó là quá trình s?? d??ng ph??n m??m quét các Website ???? tìm b??t c?? v??n b??n nào có k?? t?? @, r??i ghi l??i các ????a ch?? ??ó vào trong c?? s?? d?? li??u. Sau ??ó nh??ng k?? này g??i spam c??a chúng t??i các ????a ch?? ??ó, ho??c bán hay trao ????i ????a ch?? email v??i nh??ng k?? g??i spam khác. ????u là cách t??t nh??t ???? ng??n c??n nh??ng k?? g??i spam theo d??i b??n? H??y tránh s?? d??ng ????a ch?? chính th??c c??a b??n; thay vào ??ó h??y ????ng k?? m??t account e-mail mi??n phí ?? m??t site nào ??ó ch??ng h??n nh?? là Hotmail hay Yahoo, và s?? d??ng các ????a ch?? này m??i khi b??n g??i th??ng ??i??p t??i nh??ng n??i c??ng c??ng ho??c ????t mua các s??n ph??m trên Web. Nh??ng k?? g??i spam c??ng thu th??p các ????a ch?? e-mail qua nh??ng th??ng ??i??p mà b??n g??i t??i các nhóm tin Usenet và nh??ng n??i l??u tr?? trên m??ng c??a các danh sách th?? mà b??n ????ng k??. ????ng bao gi?? nh??p ????a ch?? e-mail vào các ch????ng trình h??c tin c??a b??n. Nh??ng k?? g??i spam d?? dàng thu th??p ??????c ????a ch?? e-mail trên các b??ng tin, vì v??y, h??y s?? d??ng m??t account e-mail mi??n phí ???? ????ng k?? và g??i l??i ??áp cho các b??ng tin nh?? v??y. Trong m??t s?? ít tr????ng h??p, virus g??i n??i dung s?? ????a ch?? trong ch????ng trình th?? ??i??n t?? c??a b??n cho nh??ng k?? g??i spam, b??n s?? ch??ng th?? làm gì ??????c, vì v??y t??t nh??t là ph??i ch??y ch????ng trình di??t virus trong m??i lúc. Che d??u th??ng tin v?? b??n T??t nhiên, cách ????n gi??n nh??t ???? ng??n ch??n spam là gi?? kín ????a ch?? e-mail c??a b??n ngay t?? ????u. H??y ch?? ti??t l?? ????a ch?? ??ó cho nh??ng ng????i b??n ??áng tin c??y, gia ??ình và các ????ng nghi??p c??a b??n. ????ng nh??p ????a ch?? chính th??c c??a b??n vào các trang Web ho??c các m??c l??a ch??n c??a trình duy??t Usenet. M??t s?? site có th?? ????c ??????c ????a ch?? e-mail ho??c tên th??t c??a b??n t?? các m??c l??a ch??n này. Nói chung, khi m??t trình duy??t Web ho??c m??t ch????ng trình ????c tin Usenet yêu c??u b??n nh??p tên th??t ho??c ????a ch?? e-mail vào m??t h??p tho??i, h??y ???? tr??ng các tr????ng ??ó và ti??p t??c. Khi nh??ng k?? g??i spam n??m ??????c ????a ch?? e-mail c??a b??n, h?? có th?? s?? d??ng các e-mail HTML ???? l??y thêm các ????a ch?? khác t?? b??n. E-mail HTML tr??ng khác v??i e-mail v??n b??n thu??n tu?? ?? ch?? email HTML có th?? ??????c ????nh d??ng v??i nh??ng kích c?? font ch?? khác nhau và có th?? ????t c?? các liên k??t Web ngay vào trong ph??n n??i dung c??a e-mail. Th??t kh??ng may là nh??ng e-mail nh?? v??y kh??ng ch?? làm b??n m??t th??i gian t??i v?? mà chúng còn có th?? ch??a ????ng nh??ng ??o??n m?? ??n có th?? g??i danh sách các ????a ch?? e-mail trong cu??n s?? ????a ch?? c??a b??n cho nh??ng ng????i so??n ra các b??c th?? ??ó. Nh??ng vi??c t??t ch??c n??ng xem e-mail HTML c??ng r??t ????n gi??n: ch?? c??n t??i h??p tho??i các l??a ch??n trong ch????ng trình e-mail và b?? ch??n l??a xem th?? d????i d??ng HTML. (Ví d??, trong các phiên b??n m??i c??a Eudora, b??n h??y nh??p chu??t vào Tools > Options, r??i ch??n Viewing Mail trong ?? bên trái và b?? d??u l??a ch??n trong h??p Use Microsoft's Viewer). Các c??ng c?? khác, trong ??ó có ph??n m??m Script Defender mi??n phí c??a h??ng AnalogX có th?? ch??n các m?? l??nh nguy hi??m trong e-mail c??a b??n tr????c khi các m?? l??nh ??ó ??????c kích ho??t. C??ng gi??ng nh?? CookieWall, Script Defender ch??y trong h??u tr????ng, ch?? ????i cho ????n khi phát hi??n ra m??t m?? l??nh nguy hi??m. Sau ??ó, ch????ng trình này s?? ch??n kh??ng cho kích ho??t m?? l??nh ??ó và th??ng báo cho b??n bi??t ??i??u gì ???? x??y ra. B??o v?? b??ng cách m?? hoá Ngay c?? khi b??n tu??n th?? ????y ???? các nguyên t??c ???? ??????c nói ????n trong các ph??n tr????c, b??n th??n n??i dung các e-mail c??ng v??n kh??ng an toàn tr????c nh??ng c??p m??t tò mò; b??t c?? k?? nào ch??n email c??a b??n gi??a máy tính g??i ??i và máy tính ??ích ????u có th?? ????c các e-mail này. Tr?? phi b??n m?? hoá n??i dung c??a các e-mail ???? ch?? có b??n và ng????i b??n mu??n g??i có th?? ????c ??????c chúng. B??n có th?? s?? d??ng m??t ch????ng trình mi??n phí nh?? là PGPfreeware (có th?? t??i xu??ng t?? ????a ch?? home.cnet.com/downloads/0-3356727-100-4880518.html?tag=txt) ???? m?? hoá e-mail c??a mình, nh??ng c?? b??n và ng????i nh??n ????u ph??i cài ????t và c??u hình ch????ng trình này tr????c ??ó. M??t s?? ??ng d??ng khách e-mail cung c??p các ch??n l??a m?? hoá, nh??ng các ch????ng trình này yêu c??u b??n ph??i
11
mua m??t ????nh danh (ID) k?? thu??t s?? t?? m??t bên th?? ba. Ví d?? nh??, ???? m?? hoá e-mail b??ng Outlook, tr????c tiên b??n ph??i ????ng k?? v??i m??t c??ng ty nh?? VeriSign ???? mua m??t ID và ph??i tr?? l?? phí hàng n??m. Ng??n ch??n nh??ng k?? x??m nh??p IM E-mail kh??ng còn là cách nhanh nh??t ???? liên l??c qua Internet. Các ch????ng trình g??i tin nh??n (IM) nh?? là ICQ, AOL Instant Messenger, và MSN Messenger là nh??ng ch????ng trình c??c k?? ph?? bi??n. Nh??ng b??n ph??i tr?? giá cho s?? ti??n l??i c??a vi??c g??i tin nh??n: spam, spam và nhi??u spam h??n, tr?? phi b??n là ng????i siêng n??ng. V??n ????: ????a ch?? IP b?? l?? M??i ??e do?? b??o m??t nghiêm tr??ng nh??t khi s?? d??ng các ch????ng trình g??i tin nh??n là: ICQ cho phép nh??ng ng????i trao ????i tin nh??n v??i b??n bi??t ??????c ????a ch?? IP c??a b??n. Nhi??u ch????ng trình g??i tin nh??n ho??t ????ng b??ng cách k??t n??i tr??c ti??p hai máy tính v??i nhau, và k??t qu?? là máy tính này có th?? xác ????nh ??????c ????a ch?? IP c??a máy tính kia và ng????c l??i, nh??ng ICQ s?? d??ng các k??t n??i tr??c ti??p g??n nh?? là trong m??i th??. M??c dù m??t hacker có ít kinh nghi??m có th?? g??p khó kh??n trong vi??c tìm ra ????a ch?? IP c??a b??n, nh??ng có r??t nhi??u c??ng c?? mi??n phí giúp cho hacker d?? dàng làm ??????c ??i??u ??ó. Nh??ng c??ng c?? nh?? v??y giám sát các k??t n??i m??ng c??a Windows và thu th??p ??????c m??t danh sách t??t c?? các ????a ch?? IP mà máy tính ??ó k??t n??i t??i. (Th??m chí các l??nh DOS nh?? là netstat c??ng có th?? hi??n th?? ????a ch?? các máy tính khác khi k??t n??i). M??t khi mà các hacker nguy hi??m ???? bi??t ??????c ????a ch?? IP c??a b??n, chúng có th?? tri??n khai nh??ng cu??c t??n c??ng nh??m vào máy tính c??a b??n ???? phá hu?? h?? th??ng ho??c làm ch??m d??ch v?? Internet c??a b??n, khi??n cho b??n nh?? ??ang "bò" trên m??ng. B??ng cách s?? d??ng các ch????ng trình mi??n phí và r??t d?? l??y, các hacker còn có th?? làm tràn ng??p máy tính c??a b??n v??i hàng ????ng d?? li??u t??i m??c k??t n??i Internet c??a b??n s?? kh??ng th?? g??i d?? li??u ??i ra ??????c; th????ng thì các ch????ng trình này l??i d??ng m??t l?? h??ng v??n có trong Windows và làm ng??ng ho??t ????ng c??a h?? ??i??u hành. Gi??i pháp: b??o v?? ????a ch?? IP c??a b??n Trong ICQ 2000 - nh??p chu??t vào nút ICQ và ch??n Security and Privacy. Ch??n thanh General và h??y ????m b??o r??ng h??p ki??m tra Web Aware kh??ng ??????c ??ánh d??u. H??y ch??n thanh Direct Connection và ch??n nút có ghi "Allow direct connection with any user upon your authorization" (cho phép k??t n??i tr??c ti??p v??i b??t c?? ng????i s?? d??ng nào n??u ??????c b??n xác nh??n". ICQ s?? li??t kê m??t danh sách các thành ph??n c??a ch????ng trình mà có th?? cho phép nh??ng ng????i khác nhìn th??y ????a ch?? IP c??a b??n. Trong AOL Instant Messenger - Trong c??a s?? AIM Preferences, h??y ch??n thanh Privacy. B?? d??u ch??n trong h??p ghi "Allow users to see how long I've been idle" và ch??n nút "Nothing about me" trong m??c "Allow users who know my email address to find..." Trong MSN Messenger - Trong h??p tho??i Options d????i thanh Preferences, kh??ng ??ánh d??u 3 l??a ch??n d????i m??c General. V??n ????: các log file (file ghi chép các ho??t ????ng c??a máy tính) có th?? b?? l?? T??t c?? các ch????ng trình g??i tin nh??n cho phép ghi l??i các cu??c nói chuy??n c??a b??n v??i ng????i khác theo m??c ????nh. Nh??ng n??u nh?? có hacker x??m nh??p vào máy tính c??a b??n, ch??c h??n b??n s?? kh??ng mu??n l??u gi?? nh??ng ghi chép v?? các cu??c nói chuy??n c??a mình, và b??n có th?? mu??n xoá các log file. Gi??i pháp: xoá các log file Trong ICQ 2000 - Khi b??n cài ICQ, m??t ch????ng trình có tên là dbconvert.exe c??ng s?? ??????c ????a vào cùng th?? m??c v??i ICQ (theo m??c ????nh là C:\Program files\ICQ). ???? xoá các log file hi??n có, h??y ??óng ch????ng trình ICQ và ch??y dbconvert.exe. H??y nh??p tài kho??n ICQ c??a b??n, ch??n "No history (contact list only)" và nh??p nút Next. Sau khi ch????ng trình này xoá c?? s?? d?? li??u c??a các
12
log file, nh??p nút Next m??t l??n n??a, r??i nh??p Done ???? ??óng ch????ng trình. B??n c??ng có th?? kh??ng cho ICQ ghi l??i các cu??c nói chuy??n v??i nh??ng ng????i nh??t ????nh trong danh sách liên l??c c??a b??n: nh??p chu??t ph??i vào tên c??a m??t ng????i trong danh sách liên l??c, ch??n Alert/Accept Modes, m?? thanh Accept, và ??ánh d??u vào h??p "Do not log event history". N??u b??n mu??n kh??ng cho phép ghi l??i b??t c?? cu??c nói chuy??n nào, h??y nh??p chu??t vào nút ICQ và ch??n Preferences, ch??n m??c Events t?? ?? bên trái, và ??ánh d??u vào h??p "Do not log event history" r??i nh??p Apply. Trong AOL Instant Messenger - T??t c?? các file ghi chép c??a AIM n??m trong folder C:\Windows\AIM95\username-c??a-b??n. Ch????ng trình này kh??ng ghi l??i các cu??c nói chuy??n (tr?? phi b??n chon File > Save), nh??ng v??n l??u gi?? m??t file ch??a danh sách các b??n th??n c??a b??n và nh??ng l??n g??i file mà b??n ???? th??c hi??n qua AIM. H??y xoá các file trong folder ??ó. Trong MSN Messenger - MSN Messenger kh??ng t?? ????ng ghi l??i các cu??c trò chuy??n, m??c dù b??n có th?? ghi l??i các dòng riêng l?? b??ng cách nh??p chu??t vào File > Save. Sau ??ó b??n có th?? xoá b??t k?? cu??c h??i tho??i nào mà b??n ???? ghi l??i b??ng cách kéo bi??u t????ng c??a file ??ó vào Thùng rác. V??n ????: instant spam ????i khi, các ch????ng trình g??i tin nh??n t??o ra m??t ????ng spam d????i d??ng m??t chu??i các th??ng ??i??p có n??i dung là "forward me to everyone you know" ho??c là các liên k??t t??i các Website khiêu d??m. Các instant spam nh?? v??y th????ng khi??n cho ng????i s?? d??ng khó ch??u h??n là e-mail spam, b??i vì r??t nhi??u ch????ng trình theo m??c ????nh c??nh báo cho b??n b??ng m??t bi??u t????ng nh??p nháy ho??c m??t ??m thanh khi b??n nh??n ??????c b??t k?? m??t th??ng ??i??p nào, k?? c?? nh??ng th??ng ??i??p ??áng ghét. Gi??i pháp: ch??n spam Trong ICQ 2000 - Nh??p chu??t vào nút ICQ và ch??n Security And Privacy. Trong h??p tho??i hi??n ra, h??y ch??n thanh Ignore và ??ánh d??u vào t??t c?? các h??p l??a ch??n. Ch??n "Users not on my contact list" t?? menu th?? xu??ng. Ti??p theo, ch??n thanh General, r??i ch??n nút "My authorization is required before users add me to their contact list" và nh??p chu??t vào nút Save. Trong AOL Instant Messenger - ???? AOL Instant Messenger ch??n các th??ng ??i??p ????n t?? nh??ng ng????i kh??ng có trong danh sách các b??n th??n c??a b??n, nh??p chu??t vào My AIM > Edit Options> Edit Preferences. H??y ch??n thanh Privacy, sau ??ó ch??n "Allow only users on my Buddy list". Trong MSN Messenger - Nh??p chu??t vào menu Tools và ch??n Options. Ch??n thanh Privacy, r??i ????a thêm các username mà b??n mu??n nh??n ??????c các th??ng ??i??p t?? ??ó ho??c ch??n nh??ng ng????i nh??t ????nh b??ng cách chuy??n các username c??a h?? gi??a hai tr????ng s?? d??ng các nút m??i tên (n??m gi??a h??p tho??i). Gi?? an toàn cho các giao d??ch tài chính Cho dù b??n ??ang mua hàng t??i các cu??c bán ????u giá tr??c tuy??n hay ??ang ki??m tra s?? d?? tài kho??n ng??n hàng, b??n v??n có th?? gi?? kín ??????c nh??ng d?? li??u tài chính c??a mình. Ng????i mua hàng trên m??ng c??n th??n tr??ng Nói chung, vi??c mua bán trên m??ng ít g??p r??i ro. ??ó là vì h??u h??t các site bán hàng ????u s?? d??ng m??t ph????ng pháp m?? hóa s?? th?? tín d??ng c??a b??n và nh??ng th??ng tin khác trong khi d?? li??u này ??????c truy??n t?? máy tính c??a b??n t??i máy ch?? Web. Ph????ng pháp ??ó ??????c g??i là SSL (Secure Sockets Layer) và là m??t ph????ng pháp an toàn tuy??t ????i. Có l?? vi??c mua hàng b??ng th?? tín d??ng là an toàn nh??t. Khi b??n s?? d??ng th?? tín d??ng, b??n có quy??n t?? ch??i tr?? ti??n n??u s??n ph??m ho??c d??ch v?? kh??ng ??úng nh?? m?? t?? ho??c hàng kh??ng ??????c giao. Còn n??u nh?? b??n tr?? b??ng ng??n phi??u ho??c l??nh chuy??n ti??n, vào lúc b??n phát hi??n ra có v??n ???? thì có th?? ti??n c??a b??n ???? m??t r??i.
13
Tuy nhiên, vi??c mua bán trên m??ng c??ng kh??ng ph??i là tuy??t ????i an toàn. B??n t??i ph??m ????i khi v??n ??ánh c??p ??????c nh??ng th??ng tin v?? th?? tín d??ng, ????a ch?? và nh??ng s?? an sinh x?? h??i kh??ng ??????c b??o v??. Nh??ng khi b??n ???? bi??t ??????c ??i??u này thì b??n có th?? ???? phòng. M?? hoá trình duy??t Th??ng tin trong th?? tín d??ng c??a b??n r??t d?? b?? l?? khi ??????c truy??n qua m??ng t?? máy tính t??i m??t c??a hàng tr??c tuy??n. Các hacker có th?? ch??n các s?? th?? tín d??ng trên ??????ng truy??n b??ng cách ch??y các ph??n m??m g??i là sniffer trên các b?? ????nh tuy??n (b?? ????nh tuy??n ho??t ????ng gi??ng nh?? là các ??èn giao th??ng trên Internet). Các sniffer có th?? nhìn th??y t??t c?? các byte bên trong m??t gói tin và tìm các t?? khoá trong ??ó. May thay, h??u h??t các trình duy??t hi??n nay ????u h?? tr?? các Website m?? hoá d?? li??u trong khi truy??n. Tr????c khi b??n mua hàng, h??y tìm các site tuyên b?? h?? s?? d??ng ph????ng pháp m?? hoá SSL. Khi b??n vào vùng ??????c b??o m??t c??a m??t Website, b??n s?? th??y m??t bi??u t????ng hình móc khoá nh?? ?? ??áy c??a s?? trình duy??t; h??y lu??n ki??m tra bi??u t????ng này có hay kh??ng m??i khi b??n mua hàng trên m??ng. Và n??u lúc thanh toán ti??n c??a hàng tr??c tuy??n ???? ngh?? b??n cho l??u gi?? th??ng tin trong th?? tín d??ng c??a b??n lên máy ch??, thì b??n h??y t?? ch??i. ????i khi các hacker x??m nh??p vào các máy tính l??u tr?? và ??ánh c??p các th??ng tin quan tr??ng c??a khách hàng. S?? d??ng ph????ng pháp m?? hoá m??nh nh??t Các phiên b??n c??a trình duy??t Netscape t?? Navigator 4.61 tr?? lên ????u h?? tr?? ph????ng pháp m?? hoá SSL 128 bit. (ph????ng pháp m?? hoá m??nh nh??t hi??n nay). H??y xem b??n ??ang s?? d??ng phiên b??n nào c??a Netscape b??ng cách nh??p chu??t vào menu Help và ch??n About. N??u b??n s?? d??ng b??t c?? phiên b??n nào c??a Internet Explorer c?? h??n phiên b??n 5.5, b??n nên t??i v?? ch????ng trình Internet Explorer High Encryption Pack (ch????ng trình m?? hoá SSL 128 bit c??a Microsoft có t??i ????y ). Internet Explorer phiên b??n 5.5 và các phiên b??n sau ??ó kh??ng ??òi h??i ph??i t??i v?? ch????ng trình trên. T??t c?? các trình duy??t IE m??i hi??n nay ????u ???? h?? tr?? ph????ng pháp m?? hoá 128 bit. B??n có th?? xem mình ??ang s?? d??ng phiên b??n nào b??ng cách nh??p chu??t vào menu Help trong IE và ch??n About. H??y ???? ?? ????n danh ti??ng c??a c??a hàng mà b??n ????nh mua. N??u b??n ??ang c??n nh??c có nên mua hàng t?? m??t c??a hàng tr??c tuy??n nào ??ó hay kh??ng, tr????c tiên b??n nên tìm site BBBOnline (http://www.bbbonline.com/) c??a c?? quan Better Business Bureau ???? xem nh??ng ng????i tiêu dùng khác có khi??u n??i gì c??a hàng ??ó kh??ng. ????ng th??i, b??n nên ????c chính sách bán hàng và chính sách v?? bí m??t riêng t?? ???? bi??t ch??c r??ng site này có ghi ????a ch?? ??????ng ph?? và s?? ??i??n tho??i c??a tr?? s?? chính hay kh??ng. (N??u ch?? có ????a ch?? e-mail thì kh??ng ????; m??t ????a ch?? ??????ng ph?? th??c có th?? b??o ????m r??ng b??n kh??ng làm ??n v??i m??t c??ng ty ma). Các site ??????c các t?? ch??c b??o v?? ng????i tiêu dùng ??ánh giá cao th????ng cung c??p ??????ng link t??i site c??a t?? ch??c ??ó ???? ng????i tiêu dùng ki??m tra các th??ng tin ??ánh giá. S?? d??ng th?? tín d??ng (kh??ng dùng th?? ghi n??) ???? mua hàng H??u h??t các ng??n hàng hi??n nay ????u cung c??p th?? ghi n?? ATM cho nh??ng ng????i có m?? tài kho??n t??i ng??n hàng. Vì các th?? này có ch??c n??ng gi??ng nh?? là th?? tín d??ng nên b??n có th?? s?? d??ng chúng ???? th??c hi??n h??u h??t các cu??c mua bán tr??c tuy??n. Tuy nhiên, n??u ai ??ó ??ánh c??p ??????c s?? th?? ghi n?? c??a b??n, h??n s?? kh??ng ch?? làm cho s?? n?? c??a b??n t??ng lên nhanh chóng mà còn có th?? rút h??t ti??n trong tài kho??n ti??t ki??m c??a b??n. Tuy các ng??n hàng cung c??p m??t ch?? ???? hoàn tr?? l??i ti??n khi b?? gian l??n (v??i m??t kho??n kh??u tr?? là 50 USD) ????i v??i t??t c?? nh??ng ng????i dùng th??, nh??ng có th?? ph??i m??t m??t vài tháng m??i nh??n l??i ??????c ti??n, vì th?? t??t h??n h??t là b??n nên tránh r??i ro này. Th?? tín d??ng ch?? dùng m??t l??n G??n ????y, các c??ng ty trong ngành tín d??ng (g??m c?? American Express và Discover) ???? ngh?? ra m??t cách ???? ng??n ng??a nh??ng gian l??n v?? th?? tín d??ng: t??o ra s?? th?? tín d??ng ch?? dùng m??t l??n. ???? nh??n ??????c m??t s?? th?? tín d??ng ch?? dùng m??t l??n, b??n ch?? c??n ????ng k?? v??i c??ng ty th?? tín d??ng c??a
14
mình. Sau ??ó, b??t c?? lúc nào b??n mu??n mua hàng trên Internet, b??n t??i site c??a c??ng ty th?? tín d??ng và ??i??n giá tr?? c??a hàng mua vào m??t bi??u m??u trên Web. C??ng ty th?? tín d??ng c??a b??n s?? cung c??p cho b??n m??t s?? th?? tín d??ng ch?? dùng m??t l??n và b??n có th?? s?? d??ng s?? này ???? mua món hàng ??ó. Tính an toàn c??a ng??n hàng N??u b??n ??ang c??n nh??c xem có nên s?? d??ng d??ch v?? ng??n hàng tr??c tuy??n hay kh??ng, b??n s?? ph??i ????i m??t v??i nhi??u v??n ???? t????ng t?? nh?? khi mua hàng tr??c tuy??n. ???? gi?? an toàn cho các th??ng tin tài kho??n c??a b??n khi b??n g??i th??ng tin này t?? máy tính t??i ng??n hàng, c??n ph??i bi??t ch??c r??ng Website c??a ng??n hàng ??ó s?? d??ng ph????ng pháp m?? hoá SSL 128 bit cho t??t c?? các giao d??ch. H??y tìm bi??u t????ng cái móc khoá, sau ??ó, tr????c khi b??n b??t ????u s?? d??ng tài kho??n tr??c tuy??n, h??y ????m b??o r??ng phiên b??n trình duy??t b??n ??ang s?? d??ng có h?? tr?? SSL. B??n c??ng s?? mu??n ch??c ch??n r??ng ng??n hàng c??a b??n kh??ng bán tên, ????a ch??, s?? ??i??n tho??i, ho??c nh??ng th??ng tin cá nh??n nh??y c??m khác c??a các khách hàng cho các h??ng kinh doanh. H??y ????c c??n th??n chính sách v?? bí m??t riêng t?? c??a ng??n hàng ???? bi??t ng??n hàng này chia s?? th??ng tin v??i ai, và khi b??n ????ng k?? tài kho??n, h??y ???? ngh?? h?? kh??ng ????a b??n vào b??t c?? ch????ng trình chia s?? th??ng tin nào. Th????ng thì vi??c này s?? ??????c th??c hi??n th??ng qua m??t ch??n l??a trong bi??u m??u Web. Duy Anh-VASC Theo CNet News
E-mail và Internet hi??n nay ??????c dùng nh?? m??t ph????ng ti??n chính trong vi??c lan truy??n vi-rút. M????i bi??n pháp d????i ????y s?? giúp các b??n b??o v?? ??????c máy tính c??a mình: 1. Kh??ng m?? b??t k?? file ??ính kèm ??????c g??i t?? m??t ????a ch?? e-mail mà b??n kh??ng bi??t r?? ho??c kh??ng tin t????ng. 2. Kh??ng m?? b??t k?? e-mail nào mà b??n c??m th??y nghi ng??, th??m chí c?? khi e-mail này ??????c g??i t?? b??n bè ho??c khách hàng c??a b??n. H??u h??t vi-rút ??????c lan truy??n qua ??????ng e-mail. Do v??y, n??u b??n kh??ng ch??c ch??n v?? m??t e-mail nào thì h??y tìm cách xác nh??n l??i t?? phía ng????i g??i. 3. Kh??ng m?? các file ??ính kèm các e-mail có tiêu ???? h??p d??n ho??c thu hút. Ví d?? nh??: “Look, my beautiful girl friend”, "Congratulations”, "SOS”... N??u b??n mu??n m?? các file ??ính kèm này, h??y l??u chúng vào ????a m??m hay m??t th?? m??c trên ????a c??ng và dùng ch????ng trình di??t vi-rút ??????c c??p nh??t m??i nh??t ???? ki??m tra. 4. Kh??ng m?? các file ??ính kèm theo các e-mail có tên file liên quan ????n sex hay các ng??i sao nh?? “PORNO.EXE”, “PAMELA_NUDE.VBS”, “Britney Spears.scr”... ????y là các th?? ??o??n dùng ???? ??ánh l??a ng????i dùng c??a nh??ng k?? vi??t vi-rút. 5. Xóa các e-mail kh??ng r?? ho??c kh??ng mong mu??n. ????ng forward e-mail này cho b??t k?? ai ho??c reply l??i cho ng????i g??i. Nh??ng e-mail này th????ng là các spam e-mail. M??c ??ích c??a các spam email ch?? ???? làm ngh??n ??????ng truy??n Internet. 6. Kh??ng copy vào ????a c??ng b??t k?? file nào mà b??n kh??ng bi??t r?? ho??c kh??ng tin t????ng v?? ngu??n g??c xu??t phát c??a nó. 7. H??y c??n th??n khi t??i các file t?? Internet v?? ????a c??ng c??a máy tính. Dùng m??t ch????ng trình di??t vi-rút ??????c c??p nh??t th????ng xuyên ???? ki??m tra các file này. N??u b??n nghi ng?? v?? m??t file ch????ng
15
trình ho??c m??t e-mail thì ????ng bao gi?? m?? nó ra ho??c t??i v?? máy tính c??a mình. Cách t??t nh??t trong tr????ng h??p này là xóa chúng ho??c kh??ng t??i v?? máy tính c??a b??n. 8. Dùng m??t ch????ng trình di??t vi-rút tin c??y và ??????c c??p nh??t th????ng xuyên nh?? Norton Antivirus, McAffee, Trend Micro... Dùng các ch????ng trình di??t vi-rút có th?? ch??y th????ng trú trong b?? nh?? ???? chúng có th?? giám sát th????ng xuyên các ho??t ????ng trên máy tính c??a b??n. 9. N??u máy tính b??n có cài ch????ng trình di??t vi-rút, h??y c??p nh??t chúng th????ng xuyên. Trung bình m??i tháng có t??i 500 vi-rút m??i ??????c phát hi??n. Vi??c c??p nh??t th????ng xuyên này s?? giúp cho máy tính c??a b??n tr?? nên mi??n nhi??m tr????c các lo??i vi-rút m??i. 10. Th??c hi??n vi??c sao l??u các d?? li??u quan tr??ng th????ng xuyên. N??u ch??ng may vi-rút xóa t??t c?? các d?? li??u trên máy tính c??a b??n thì v??n còn có kh?? n??ng ph??c h??i các d?? li??u quan tr??ng này. Các b??n sao l??u này nên ??????c c??t gi?? t??i m??t v?? trí riêng bi??t ho??c c??t gi?? trên máy tính khác. Theo Báo Ng????i Lao ????ng ! N.H. QU??C (www.vnsecurity.net)
Internet là m??t n??i ????y thú v?? nh??ng c??ng ????y hi??m h??a. Chúng t??i xin gi??i thi??u v??i các b??n 10 cách th??c b??o v?? b??n khi l????t Web, giúp b??n b??o v?? ??????c nh??ng th??ng tin bí m??t và tránh ??????c s?? nhòm ngó c??a hacker. 1. Cài ????t ph??n m??m t????ng l??a gia ??ình và ph??n m??m ch??ng virus Hacker có th?? lùng s??c trong Internet ???? ki??m tìm các máy tính có l?? h??ng nh??m ??ánh c??p s?? th?? tín d??ng, các th??ng tin cá nh??n và th??c hi??n các m??u ???? x??u xa khác. Ph??n m??m t????ng l??a gia ??ình nh?? BlackICE Defender ho??c Zone Alarm có th?? giúp b??n tránh ??????c s?? nhòm ngó c??a hacker. B??n c??ng nên cài ????t m??t ph??n m??m ch??ng virus cho máy tính. 2. C??n th??n khi g??i th??ng tin ????ng g??i các th??ng tin nh??y c??m nh?? ????a ch?? nhà riêng, s?? ??i??n tho??i, tên và tu??i c??a b??n tr?? cho nh??ng ng????i l?? m??t qua Internet. H??y c??n th??n v??i nh??ng gì mà b??n ????a lên Website c??a mình. N??u b??n mu??n ????a m??t b??c ??nh mình ho??c c??a gia ??ình lên m??ng, b??n h??y ch??n m??t site d??ch v?? l??u k?? mà cho phép thi??t l??p m??t kh??u truy c??p. B??n nên nh?? r??ng t??t c?? nh??ng gì b??n th??o lu??n t??i các di??n ??àn tr??c tuy??n ????u ??????c ghi l??i, và có th?? d?? dàng tìm th??y. 3. Kh??ng t??i xu??ng máy tính b??t c?? th?? gì tr?? phi b??n tin t????ng vào ng????i g??i và ngu??n g??c file g??i kèm Nh??ng e-mail tr??ng có v?? kh??ng m??y nguy h??i l??i th????ng ch??a các ph??n m??m gián ??i??p. ???? ??????c an toàn, kh??ng nên t??i xu??ng máy tính b??t c?? th?? gì tr?? phi b??n bi??t ng????i g??i, và tin t????ng r??ng file g??i kèm s?? kh??ng g??y nguy h??i cho máy tính c??a b??n. 4. S?? d??ng m??t e-mail ph?? Khi b??n ??i??n các th??ng tin vào m??t b??n kê khai trên m??ng, g??i th??ng ??i??p t??i các nhóm th??o lu??n tr??c tuy??n, ho??c cho ng????i l?? ????a ch?? e-mail c??a b??n, thì b??n h??y cho ????a ch?? e-mail ph?? mà b??n ???? ????ng k?? t?? các d??ch v?? mi??n phí nh?? Hotmail hay Yahoo mail. N??u ????a ch?? e-mail này b?? "bom th??", b??n có th?? b?? ??i và s?? d??ng m??t ????a ch?? e-mail khác. B??n ch?? nên trao ????i ????a ch?? e-mail chính v??i nh??ng ng????i mà b??n th??c s?? tin t????ng. 5. Kh??ng ???? cho trình duy??t tr?? thành m??t k?? ba hoa Tên và ????a ch?? e-mail c??a b??n có th?? ??????c nhúng trong trình duy??t. M??t s?? Website có th?? l??y các th??ng tin này t?? trình duy??t c??a b??n và t??o m??t d?? li??u v?? b??n. ???? ng??n kh??ng cho nh??ng th??ng
16
tin c??a b??n b?? rò r??, b??n có th?? vào th??c ????n preferences c??a trình duy??t (Netscape) và xóa nh??ng th??ng tin này, ho??c thay th?? b??ng m??t cái tên và ????a ch?? e-mail gi??. 6. Chính sách bí m??t cá nh??n B??n h??y ki??m tra chính sách v?? bí m??t cá nh??n c??a Website mà b??n ghé th??m. Các Website th????ng gi?? quy??n chia s?? d?? li??u v?? b??n v??i m??t bên th?? ba nào ??ó. B??n h??y ????c ph??n Privacy Statement trên các Website. 7. Kh??ng ch??p nh??n các cookie kh??ng c??n thi??t B??n có th?? mu??n ch??p nh??n các cookie n??m trong máy tính vì các cookie th????ng giúp cho b??n mua hàng tr??c tuy??n d?? dàng h??n do chúng n??m gi?? th??ng tin v?? b??n. Nh??ng b??n có th?? t??ng kh?? các cookie kh??ng c??n thi??t b??ng cách thi??t l??p l??i th??c ????n preferences c??a trình duy??t (Netscape) ho??c s?? d??ng ph??n m??m ti??n ích nh?? Cookie Crusher. 8. M?? hoá các d?? li??u nh??y c??m Tr????c khi g??i s?? th?? tín d??ng ho??c các th??ng tin tài chính khác qua Internet, b??n h??y ????m b??o r??ng các th??ng tin ??ó ???? ??????c m?? hóa ???? ng??n ch??n s?? nhòm ngó c??a hacker. Các Website ???? ??????c b??o m??t th????ng cho b??n bi??t giao d??ch ???? ??????c m?? hóa, và trình duy??t c??a b??n th????ng hi??n th?? bi??u t????ng cái khoá ???? xác nh??n r??ng giao d??ch ???? ??????c ????m b??o an toàn. 9. S?? d??ng m??t ??n danh B??i vì các Website th????ng l??u l??i d?? li??u v?? b??n sau khi b??n ghé th??m, vì th?? b??n có th?? che gi??u tên c??a mình b??ng cách s?? d??ng m??t ??n danh, ch??ng h??n nh?? s?? d??ng site ??n danh http://www.anonymizer.com./ Site này s?? m?? hóa các ????a ch?? Website mà b??n ghé th??m, vì th?? Nhà cung c??p d??ch v?? Internet c??a b??n s?? kh??ng th?? bi??t b??n ???? truy c??p vào site nào. 10. Xóa cache sau khi l????t Web Máy tính c??a b??n có m??t ph??n g??i là memory cache, chuyên l??u gi?? ????a ch?? các Website mà b??n ???? ghé th??m. M??t ng????i nào khác khi s?? d??ng máy tính c??a b??n có th?? phát hi??n ra các Website mà b??n ???? truy c??p. B??n có th?? xóa d??u v??t b??ng cách xóa cache. H??y tìm ????n th??c ????n Preferences c??a trình duy??t Netscape ho??c th??c ????n Tool/Internet Option c??a trình duy??t IE ???? xoá cache. Và b??n h??y lu??n nh?? r??ng: d?? li??u m?? hóa v??n có th?? b?? b?? khóa. Kh??ng d?? dàng phát hi??n m??t ph??n m??m gián ??i??p trong máy tính c??a b??n. ??i??u cu??i cùng: n??u b??n có nh??ng d?? li??u c??c k?? quan tr??ng, thì ????ng nên l??u trong m??t máy tính có k??t n??i Internet. ????ng Khoa-VASC Theo Time !
Nh??ng ??o??n m?? nguy hi??m, ng??y trang d????i hình th??c các siêu liên k??t (hyperlink), là m??m m??ng ch??a virus máy tính ???? nó có th?? xu??t hi??n, th??m nh??p và phát tán vào PC c??a b??n, g??y ra h??u qu?? tai h??i. Nh??ng ??o??n m?? này th????ng có cách th??c chung là ??????c g??i ????n cho n??n nh??n th??ng qua các email t????ng ch??ng v?? h??i. M??t th?? thu??t nh?? có th?? giúp b??n ch?? ????ng ???? phòng và làm v?? hi??u hóa chúng:
17
Trong c??a s?? trình duy??t Outlook Express, ch??n Tools trên thanh c??ng c??, sau ??ó ch??n Internet Options. Nh??p con tr?? chu??t vào m??c Security khi c??a s?? Options hi??n th?? ra v??i nhi??u m??c nh??. Trong ph??n Security, ch??n Restricted Sites v??i bi??u t????ng gi??ng nh?? m??t t??m bi??n báo c??m giao th??ng (More Secure) sau ??ó nh??n Enter. Ti??p theo, trong Control Panel c??ng ch??n Internet Options (v??i bi??u t????ng chi??c chìa khóa bên c??nh qu?? c??u màu xanh) b??ng cách nh??p ??úp chu??t, và c??ng ch??n Security. Các bi??u t????ng c??ng l??n l????t trình bày nh?? trong m??c Security ?? ph??n trên. Ti??p ????n, ch??n Restricted Sites v??i bi??u t????ng chi??c b??ng c??m màu ???? và b??m tr?? chu??t vào ??ó. B??m vào ?? Custom Level ?? d????i. Khi c??a s?? Security Settings xu??t hi??n, ch??n Disable trong m??c Active Scripting. Hoàn thành t??t c?? nh??ng thao tác này, xem nh?? b??n ???? v?? hi??u hóa ch??c n??ng Java Script ch??y t?? ????ng và c??ng có ngh??a là lo??i tr?? ??????c các nguy c?? x??m nh??p phá ho??i c??a nh??ng ??o??n m?? nguy hi??m (n??u có) khi b??n m??, ki??m tra và ????c e-mail. L??u ??: ???? hoàn t??t th?? t??c này và l??u gi?? nó, b??m tr?? chu??t vào nút OK. Lúc này, màn hình s?? xu??t hi??n h??p tho??i h??i b??n có nh??t ????nh mu??n thay ????i Security Settings hay kh??ng, b??n ch??n Yes. (Theo Sài Gòn Gi??i Phóng)
M??c ??ích sinh ra cookie nh??m giúp ng????i s?? d??ng truy c??p th??ng tin ??????c thu??n ti??n, ng????i qu??n tr?? Web site có thêm th??ng tin ???? t??i ??u h?? th??ng. Nh??ng các th??ng tin trong cookie này s?? g??y phi??n toái cho ng????i s?? d??ng n??u nh?? b?? l??t vào tay các c??ng ty nghiên c??u, th??m dò th?? tr????ng hay các c??ng ty qu??ng cáo... v??n ???? này liên quan ????n vi??c b??o m??t th??ng tin cá nh??n trên Internet. T?? ch??c W3C (T?? ch??c x??y d??ng các chu??n Internet) hi??n ??ang trong giai ??o??n hoàn thi??n b?? chu??n P3P (Platform for Privacy Preferences, truy c??p vào Web site c??a W3C - www.w3.org/P3P/ ???? có th??ng tin chi ti??t h??n), b?? chu??n này cho phép th??c hi??n t?? ????ng tho?? ????c b??o m??t th??ng tin cá nh??n gi??a ng????i s?? d??ng và c??ng ty qu??n l?? web site. Tuy b?? chu??n P3P ch??a hoàn t??t nh??ng h??ng Microsoft ???? nghiên c??u và áp d??ng ngay b?? chu??n này trong phiên b??n trình duy??t IE6. Ch?? ???? b??o m??t m??c ????nh c??a trình IE6 s?? lo??i b?? t??t c?? các cookie ??????c nhúng trong trang Web n??u nh?? Web site qu??n l?? kh??ng có th??ng tin chính sách b??o m??t theo chu??n P3P, ngoài ra n??u có m??t cookie nào ??ó ??ang tìm cách thu th??p các th??ng tin cá nh??n nh?? h?? tên ng????i s?? d??ng, ????a ch?? E-mail... thì trình duy??t s?? c??nh báo cho ng????i s?? d??ng bi??t. N??u nh?? v??n ch??a hài lòng v??i nh??ng gì mà IE 6 ???? c??u hình s??n, chúng ta có th?? t?? mình xác ????nh c??p ???? th??ng tin cá nh??n cho phép Web server ghi vào cookie. Th?? t??c ti??n hành : Ch??n menu Tool.Internet Option.Privacy, r??i ch??n c??p ???? cung c??p th??ng tin phù h??p. Sau ??ó nh??n phím OK. H??y còn quá s??m ???? k??t lu??n r??ng P3P ???? h??u hi??u ???? qu??n l?? th??ng tin cá nh??n c??a ng????i s?? d??ng và c??ng ch??a ch??c chu??n này s?? ??????c t??t c?? các nhà s??n xu??t trình duy??t h?? tr?? trong s??n ph??m c??a mình. Ví d?? nh?? trình duy??t Netscape Navigator ???? có s??n tính n??ng lo??i b?? hoàn toàn t??t c?? các cookie khác, ngo??i tr?? cookie do chính Web site qu??n l?? trang web. V??i phiên b??n Netscape Navigator 4.7, ch??n menu Edit.Preferences.Advance r??i ??ánh d??u ch??n t??i m??c Accept only cookies that ghet send back to the originating server. V??i phiên b??n Navigator 6.0 và b?? trình duy??t có m?? ngu??n m?? Mozilla, ch??n menu Edit.Preferences, trong m??c Privacy and Security ??ánh d??u ch??n t??i m??c Enable cookie for the originating web site only, r??i nh??n phím OK.
18
Theo PC World VN !
N??u dùng Internet Explorer 5.5 ho??c 6.0, b??n nên "l??p" k?? h?? cho phép ng????i ngoài ??n c??p cookie t?? trình duy??t c??a b??n. Cookie là m??t ??o??n d?? li??u mà website "dán" vào ????a c??ng ???? nh??n bi??t khi nào b??n vào site ??ó l??n sau. H??n ch?? c??a Internet Explorer là ???? cho k?? t??n c??ng b??t chính ??n c??p cookie trên máy tính c??a b??n. H??u h??t các cookie kh??ng mang th??ng tin quan tr??ng, nh??ng c??ng có nh??ng site mua bán có th?? ghi nh??n d?? li??u "m??t" (nh?? m?? s?? th?? tín d??ng" vào cookie c??a chúng. B??ng cách l??a b??n nh??n vào m??t liên k??t ????c bi??t trên website ho??c vào th??ng ??i??p e-mail HTML c??a k?? t??n c??ng, chúng có th?? truy c??p cookie c??a b??n. Microsoft ???? cho bi??t gi??i pháp x?? l?? v??n ???? này. B??n có th?? t??i ti??n ích ho??c th??c hi??n vài thao tác ???? b??o v?? PC kh??ng b?? m??t c??p Cookie b??ng cách v?? hi??u hóa Active Scripting - m??t lo??i m?? website d??a vào ??ó ???? th??c hi??n nhi??u tính ch??c n??ng khác nhau. L??u ??: URL có ph??n m?? r??ng .asp dùng Active Scripting; tên ng??n g??n t????ng tr??ng cho "Active Server Pages". N??u dùng ti??n ích c??a Microsoft, Active Scripting s?? ti??p t??c c??ng vi??c cho b??n. Vào www.micrsoft.com/windows/ie/downloads/critical/q313675/default.asp ???? t??i ti??n ích này ho??c vào www.microsoft.com/technet/treeview/default.asp?url=/technet/security/bulettin/MS01055/asp. Theo PC World VN !
File sharing là m??t ch??c nǎng cho phép nh??ng ng????i dùng Windows chia s?? file qua m??ng. File sharing ??????c h?? tr?? b??i giao th??c riêng c??a Microsoft, g??i là NetBIOS. M??c dù ch??c nǎng chia s?? này t?? ra r??t ti??n l??i cho ng????i s?? d??ng, nh??ng nó c??ng g??y ra nhi??u nguy hi??m v?? m??t b??o m??t th??ng tin. Khá nhi??u cu??c t??n c??ng ho??c truy nh??p trái phép qua m??ng ??????c th??c hi??n nh??m vào giao th??c NetBIOS. Có nh??ng tr????ng h??p ng????i s?? d??ng th??m chí chia s?? toàn b?? ????a c??ng ch??a nhi??u th??ng tin quan tr??ng mà kh??ng h?? ????t m??t kh??u, ho??c ????t m??t kh??u r??t ????n gi??n khi??n k?? t??n c??ng có th?? truy nh??p d?? li??u m??t cách d?? dàng. Nguy hi??m ti??m tàng n??a là m??c dù NetBIOS v??n ch?? ??????c thi??t k?? ???? ho??t ????ng trong m??ng c??c b?? (LAN) nh??ng l??i có th?? ho??t ????ng trên n??n TCP/IP v??n là giao th??c cho phép truy nh??p trên di??n r??ng. ??i??u này d??n t??i nguy c?? l??n cho nh??ng cá nh??n truy nh??p Internet: h?? có th?? v?? tình ph??i mình ra tr????c các cu??c t??n c??ng nh??m vào d??ch v?? NetBIOS. Trong tr????ng h??p x??u nh??t b??t k?? ng????i nào trên Internet c??ng có th?? ????c, th??m chí ghi d?? li??u lên h?? th??ng c??a h??. Nhi??u lo??i virus c??ng ho??t ????ng và th??c hi??n vi??c l??y lan th??ng qua cách th??c này. Các t????ng l??a (firewall) th????ng ??????c thi??t k?? ???? t?? ????ng ch??n các truy nh??p trái phép qua Internet vào các d?? li??u ??????c chia s?? qua NetBIOS. Tuy nhiên n??u kh??ng có l?? do gì ????c bi??t ta nên lo??i b?? giao th??c NetBIOS trên TCP/IP. L??i khuyên trên ????c bi??t h??u ích v??i nh??ng ng????i dùng ????n l?? truy nh??p Internet mà kh??ng có nhu c??u chia s?? file: h??u h??t nh??ng máy tính cá nh??n, máy tính t??i gia ??ình s?? d??ng ???? k??t n??i Internet ????u có th?? áp d??ng m??o này ???? n??ng cao h??n n??a kh?? nǎng ch??ng ????t nh??p.
19
Sau ????y chúng t??i xin gi??i thi??u các b????c nh??m t??t ch??c nǎng NetBIOS trên các phiên b??n khác nhau c??a Windows. Windows XP Th??c hi??n l??n l????t các b????c sau: * Ch??n nút "Start" * Ch??n menu "Connect To" (ho??c ch??n menu "Settings", sau ??ó ch??n "Network connections" n??u ??ang ?? ch?? ???? Classic mode) * Kích chu??t ph??i trên Network connection dùng ???? k??t n??i t??i Internet (là k??t n??i modem n??u n??i Internet qua modem) * Kích chu??t ph??i trên menu "Properties" * Ch??n trang "Networking" * Ch??n "Internet Protocol (TCP/IP)" * Ch??n nút "Properties". * Ch??n nút "Advanced" * Ch??n trang "WINS" * Ch??n "Disable NetBIOS over TCP/IP" * Ch??n OK r??i ??óng các c??a s?? còn l??i ???? thoát ra Windows 2000 Th??c hi??n l??n l????t các b????c sau: * M?? "Control Panel" * Ch??n "Network and Dial-up Connections" * Kích chu??t ph??i trên "Local Area Connection" * Ch??n "Properties" * Ch??n "Internet Protocol (TCP/IP)" * Ch??n nút "Properties" * Ch??n nút "Advanced" * Ch??n trang "WINS" * Ch??n "Disable NetBIOS over TCP/IP" * Ch??n OK r??i ??óng các c??a s?? còn l??i ???? thoát ra Windows 95, 98, ME Th??c hi??n l??n l????t các b????c sau: * M?? "Control Panel" * Ch??n "Network" * Duy??t qua danh sách các thành ph??n trong trang Configuration ???? ch??n c??u hình TCP/IP t????ng ??ng v??i k??t n??i m??ng ho??c Dialup adapter n??i Internet. * Ch??n nút "Properties" * Ch??n trang "NetBIOS" * B?? ch??n l??a "Enable NetBIOS over TCP/IP" * Ch??n trang "Bindings" * B?? ch??n l??a "Client for Microsoft Networks" và "File and printer sharing for Microsoft Networks" * Ch??n OK r??i ??óng các c??a s?? còn l??i ???? thoát ra. Sau ??ó kh??i ????ng l??i máy tính. Nguy??n Anh Qu??nh (I-today.com.vn)
20
Internet Explorer hay Netscape Navigator? Cái nào h??n? Th?? sao kh??ng dùng c?? hai? Sau ????y b??n s?? bi??t cách làm cho chúng ??i cùng v??i nhau . B??n có bao nhiêu trình duy??t trên máy? N??u dùng Windows (có l?? là v??y), b??n h??n có ít nh??t m??t trình duy??t là Internet Explorer. Nh??ng r??t có th?? b??n còn có vài phiên b??n c??a Netscape Navigator ho??c America Online ??n ????u ??ó trên ?? ????a c??ng. Càng t??t! v??n hay h??n n??u có nhi??u cách ??i vào Web. M??i trình duy??t có ??u ??i??m riêng trong m??t s?? tác v?? nào ??ó trên Web. Ch??ng h??n, Internet Explorer kh??ng ph??i bao gi?? c??ng hi??n th?? ti??n trình t??i xu??ng các t??p tin (Navigator thì có), nh??ng l??i có th?? in m??t trang Web v??i ????y ???? các frame ??????c hi??n th?? (Navigator thì kh??ng). B??n có th?? thích giao di??n c??a trình duy??t này nh??ng l??i ??ng ?? h??n v??i ch????ng trình e-mail c??a trình duy??t kia. M??t s?? site tuyên b?? h?? ???? t??i ??u hóa cho trình duy??t này hay trình duy??t kia, th?? là b??n b??n kho??n kh??ng bi??t li??u mình có b?? l?? m??t vài tính n??ng tuy??t h??o nào ??ó b??i dùng kh??ng ??úng trình duy??t (xem "Các site có ??????c t??i ??u hóa cho trình duy??t c??a b??n?"). Và n??u b??n là ng????i t??o trang Web thì xem tr????c trang Web ??ó trong c?? hai trình duy??t s?? hay h??n nhi??u, vì m??i trình duy??t ????u có nh??ng "t??t" riêng mà b??n ph??i bi??t ???? ch??a. Nh??ng các trình duy??t c??ng có ph??n gi??ng l?? tr??, t??i ngày c??i nhau. Cái nào c??ng mu??n b??n ch?? chú ?? t??i nó th??i và ch??ng mu??n chia s?? gì h??t (bookmark hay danh m??c ????a ch?? ch??ng h??n). Nh??ng b??n có th?? hu??n luy??n cho chúng ch??i v??i nhau, th??m chí còn giúp nhau n??a. Chúng t??i s?? cho b??n l??i khuyên v?? các phiên b??n 3.x và 4.x c??a Internet Explorer và Netscape Navigator, làm cách nào cho c?? hai làm vi??c t??t h??n, dù sát cánh bên nhau hay riêng r?? t??ng cái m??t. B??n c??ng s?? có m??t danh m??c các phím t??t th????ng dùng c??a c?? hai trình duy??t, ho??c nh??ng cú nh??n chu??t ph??i r??t ti??n l??i, và chúng t??i mách n????c b??n ph??i làm gì n??u ch??ng may ??????ng k??t n??i b?? t??c ngh??n. Các trình duy??t kình ????ch nhau L??y Internet Explorer làm m??c ????nh. B??t c?? khi nào cài ????t m??t trình duy??t Web, nó ????u yêu c??u b??n cho nó làm m??c ????nh và nh??c ??i nh??c l??i cho t??i khi b??n quy??t ????nh m??i th??i. Th?? l?? sau khi dùng trình duy??t nào ??ó m??t th??i gian, b??n l??i mu??n chuy??n m??c ????nh sang trình khác thì sao? B??n có th?? ????i ?? nh?? v??y, nh??ng làm vi??c này v??i Internet Explorer d?? h??n b??t c?? phiên b??n nào c??a Navigator. Trong IE 3.x và 4.x, ch??n View.Internet Options, nh??n vào m??c Programs, ??ánh d??u vào ?? d????i cùng "Internet Explorer should check to see whether it is the default browser (Internet Explorer c??n ki??m tra xem nó có ph??i là trình duy??t m??c ????nh kh??ng)", Sau ??ó nh??n OK. ??óng r??i l??i m?? Internet Explorer, trình duy??t Microsoft s?? l??i yêu c??u b??n cho nó làm trình duy??t m??c ????nh. Cho Navigator c??m lái. ????i m??c ????nh trong Navigator 3.x và 4.x thì r??c r??i h??n ????i chút. Theo các b????c nh?? ???? nói ?? trên, nh??ng xóa h??p ki??m tra "Internet Explorer should check to see whether it is the default browser". N??u b??n g??p may, khi kh??i ????ng l??i Navigator b??n s?? ??????c yêu c??u ch??n trình duy??t m??c ????nh, nh??ng t??t nh??t ????ng mong vào chuy??n ??ó.
21
N??u Navigator ?? ra, b??n s?? ph??i c??n ????n m??t trình v??n b??n nh?? Notepad c??a Windows 95 hay 98 ???? s??a l??i t??p tin prefs.js. Thoát kh??i Navigator, nh??n Start.Programs .Accessories.Notepad. Khi Notepad ???? m??, nh??n File.Open. Nh??n phím m??i tên k?? bên "Files of Type" r??i ch??n All Files (*.*). File prefs.js n??m trong C:\Program Files\Netscape\Users \yourname, trong ??ó yourname là tên ng????i dùng (user name) c??a b??n trong Windows. M?? t??p tin ??ó r??i tìm dòng 'user_Pref ("browser.wfe .ignore_def _check", true):. C??n th??n ????i t?? "true" thành "false". L??u, sau ??ó thoát r??i kh??i ????ng l??i Navigator. H??p tho??i yêu c??u ch??n m??c ????nh l??i xu??t hi??n, lúc này b??n có th?? cho Navigator lên "chi??u trên". Chia s?? d?? li??u Sao l??u Bookmark/Favorite. B??n ???? b?? ra thì gi?? qu?? báu ???? thu th??p các URL. Gi??, tr????c khi th?? b??t c?? m??o nào, h??y t?? v?? b??ng cách sao l??u các Bookmark và Favorite. Kh??ng quan tr??ng b??n ??ang dùng trình duy??t nào, cách d?? nh??t ???? làm vi??c này là m?? Windows Explorer, nh??n
22
Chuy??n s?? ????a ch??. Trong quá trình cài ????t, c?? Netscape và Internet Explorer ????u nh??p s?? ????a ch?? (Address Book) t?? các trình duy??t khác (và t?? các phiên b??n tr????c c??a cùng m??t trình duy??t). Nh??ng n??u b??n mu??n cài ????t xong xu??i r??i m??i nh??p s?? ????a ch?? thì sao? Trong Internet Explorer 3.x, ch??n Go.Read Mail ???? m?? Internet Mail; sau ??ó nh??n File.Import r??i ch??n các t??p tin thích h??p. Mu??n nh??p s?? ????a ch?? ho??c e-mail t?? m??t ch????ng trình khác vào IE 4.x, b??n m?? Outlook Express, nh??n File.Import, k?? ??ó ch??n Address Book ho??c Messages. Ch??n xong thì nh??n Import. N??u dùng Navigator 3.x, b??n ph??i dùng ti??n ích c??a h??ng th?? ba nh?? E-mail Address Book Conversions c??a InterGuru, giá 20 USD (www.interguru.com/mailconv.htm), m??t ch????ng trình dùng ???? chuy??n qua l??i các t??p tin s?? ????a ch?? c??a Eudora, Outlook Express, c??ng nh?? Netscape Messenger và Mail. N??u dùng Navigator 4.x thì d?? h??n: b??n ch?? c??n m?? Messenger, sau ??ó là Address Book b??ng cách ch??n Communicator.Address Book. Nh??n File.Import. Sau ??ó b??n có th?? nh??p t??p tin ????a ch?? t?? Eudora Outlook Express ho??c b??t c?? s?? ????a ch?? nào d????i d??ng LDIF ho??c text. Netscape khác nhi??u th??ng tin tr??c tuy??n v?? vi??c chuy??n IE 3.x và 4.x sang Commu-nicator; h??y tìm ????a ch?? help .netscape.com/kb/client/970709-1.html. Các site có ??????c t??i ??u hóa cho trình duy??t c??a b??n? C?? Netscape l??n Microsoft ????u ??òi h??i m??t s?? Web site nh??t ????nh ph??i t??i ??u hóa cho trình duy??t c??a h??. V??y li??u b??n có ??ang b?? m??t m??t s?? tính n??ng m??i h??u ích vì kh??ng dùng ??úng trình duy??t kh??ng? Sau khi tìm ki??m các site ???? t??i ??u hóa, ng????i ta phát hi??n r??ng m??t s?? site ch?? làm vi??c v??i Internet Explorer mà th??i, ch??ng h??n site Investor c??a Microsoft (hình bên), ho??c m??t chi??c xe bu??t nhà tr????ng vui nh??n ch?? Mickey cùng bè b??n b??ng qua trang ch?? c??a Disney. Ngoài nh??ng cái nêu trên thì vài ??i??m khác bi??t ??????c tìm th??y ch?? là "r??u ria" mà th??i; ????ng th??i, ng????i ta kh??ng th??y m??t site nào có nh??ng tính n??ng dành riêng cho Navigator. V??y b??n ch??ng vi??c gì ph??i ph??n v??n kh??ng bi??t ch??n trình duy??t nào, b??i dù ch??n bên nào b??n c??ng kh??ng m??t mát gì l??m. N??ng cao hi??u n??ng B?? b??t hình ??nh. Có l?? tr????c ????y, b??n t??ng nghe nói chuy??n này, nh??ng ??i??u có ích thì dù l??p l??i v??n kh??ng th??a. N??u m??c ??ích chính c??a b??n là t??i xu??ng càng nhanh càng t??t, b??n c??n c?? g??ng lo??i b?? các hình ???? h??a, ??m thanh và hình ??nh ????ng, và thi??t l??p m??c ????nh ch?? t??i xu??ng v??n b??n (text-only loading) cho trình duy??t. N??u b??n dùng IE 3.x, nh??nView.Options, ch??n General r??i xóa h??p ki??m tra Show Pictures. N??u b??n dùng IE 4.x, ch??n View.Internet Options .Advanced, sau ??ó xóa t??t c?? các ?? ki??m tra trong ph??n Multimedia. Trong Navigator 3.x, ch??n Options r??i xóa ?? ki??m tra Auto Load Images. Trong Navigator 4.x, nh??n Edit .Preferences, ch??n Advanced, sau ??ó xóa ?? Automatically load images. Nh??ng r??t cu??c b??n v??n th??t s?? mu??n có hình ??nh? ????ng lo. Ch?? c??n nh??n chu??t ph??i vào bi??u t????ng hình ??nh r??i nh??n Show Picture (trong IE 3.x và 4.x), Load Image (trong Navigator 3.x) ho??c Show Image (trong Navigator 4.x). Hoàn thi??n hình ??nh. Power Toys for IE 4.x c??a Microsoft (www.microsoft.com/ie/ie40/powertoys/default.htm) có hàng lo??t ti??n ích th??ng minh ???? ki??m
23
soát ???? h??a trên Web. N??u b??n ???? ng??y t??n c?? vi??c chuy??n ????i gi??a ch?? ???? v??n b??n và ch?? ???? ???? h??a, h??y th?? dùng Image Toggler. Ti??n ích này n??m trên thanh c??ng c?? Link (k??t n??i) c??a IE 4.x; b??n ch?? c??n nh??n chu??t ???? t??i xu??ng ho??c b?? qua các hình ??nh. V??i m??t Power Toy khác là Zoom In/Zoom Out, b??n ch?? c??n nh??n chu??t ph??i là có th?? phóng ????i nh??ng hình ???? h??a bé xíu. V??i Web Search, b??n nh??n chu??t ph??i n??u mu??n ????a nh??ng t?? khóa vào c??ng c?? truy tìm m??c ????nh, k??t qu?? hi??u nghi??m ngay. M??t quan h?? ??n ????nh h??n. B??t c?? s?? c?? nào trên trình duy??t ????u có th?? làm Windows tr?? nên b??t ??n. H??u qu?? th??t kh??n l????ng: nh?? thì m??t ??ng d??ng nào ??ó b?? "nóng l??nh", n??ng thì màn hình màu xanh c??a Microsoft hoàn toàn ch??t c??ng. Trong Navigator, b??n có th?? nh??n
24
Vi??t l??i History. Navigator c??ng duy trì m??t history (danh m??c l??u) các site b??n th??m g??n ????y nh??t, tuy r??ng vi??c này kh??ng làm ch??m t??c ???? h?? th??ng. N??u kh??ng mu??n cho ai khác bi??t b??n ???? ????n nh??ng ????u, b??n ph??i xóa nó ??i. V??i Navigator 3.x, m??i l??n t??t ch????ng trình thì history t?? ????ng b?? xóa. Còn trong Navigator 4.x, b??n ch??n Edit .Preferences, ch??n Navigator r??i nh??n Clear History. Phi??n là ?? ch?? t??p tin History c??a Netscape, c??ng nh?? các t??p tin .dat c??a IE, ????u l??u l??i th??ng tin. Mu??n xóa h??n d??u v??t nh??ng chuy??n du ngo??n trên Internet, b??n ch?? còn cách xóa t??p tin này. Thoát Navigator, m?? Windows Explorer r??i nh??n F3. Khi c??a s?? "Find: All Files" xu??t hi??n, b??n tìm t??p tin netscape.hst, th????ng n??m ?? C:\Program Files\Netscape \Communicator\Users\tên b??n. Nh??n chu??t ph??i r??i ch??n Delete. Dùng chung cache. N??u ch??y Navigator 3.x và 4.x trên cùng m??t máy tính, và n??u b??n mu??n thi??t k?? trang Web, b??n có th?? t??ng t??c c?? hai trình duy??t và ti??t ki??m kh??ng gian ????a c??ng b??ng cách bu??c chúng dùng chung m??t cache. Trong Navigator 4.x, nh??n Edit .Preferences, nh??n d??u c??ng k?? bên Advanced ???? m?? r??ng nó r??i nh??n Cache. Trong h??p Disk Cache Folder, g?? vào v?? trí t??p tin cache c??a Navigator 3.x (th????ng là c:\program files\netscape \navigator\cache). Trong Navigator 3.x, nh??n Options .Network Preferences, và trên m??c Cache trong h??p Disk Cache Directory, g?? vào v?? trí t??p tin cache c??a Navigator 4.x (th????ng là c:\program files\netscape \users\tên b??n\cache). ????nh h????ng d?? dàng T?? Windows 98 sang Web. Th??m chí dù kh??ng dùng IE 4.x hay Navigator, b??n v??n có th?? nh??y t?? desktop c??a Windows lên Web b??ng cách t??o m??t Address Bar (thanh ????a ch??) trong thanh tác v?? c??a Windows 98. Mu??n m?? Address Bar, b??n nh??n phím ph??i vào thanh tác v?? r??i ch??n Toolbars, k?? ??ó ch??n Address. ???? ti??t ki??m "m??t b??ng" qu?? báu c??a thanh tác v??, b??n có th?? thu h??p ????n t??i thi??u m??i c??a s?? m?? b??ng cách nh??nAddress Bar, k?? ??ó, khi con tr?? chu??t ????i thành m??i tên b??n ????u, b??n kéo thanh ????a ch?? lên ????u desktop. G?? URL b??n mu??n vào thanh ????a ch?? r??i nh??n
25
View. B??n có th?? ????t t?? sáu ????n tám site lên t??ng thanh c??ng c??; n??u nhi??u h??n thì thanh c??ng c?? s?? quá c??ng k??nh và kh??ng chi??u theo ?? b??n n??a. Mu??n hi??n th?? Link Toolbar trong IE 4.x, nh??n View.Toolbars .Links. Trong IE 3.x, nh??n View.Options.General, sau ??ó ??ánh d??u h??p Links. Trên menu, nh??n Favorites r??i kéo b??t c?? URL ho??c th?? m??c nào vào thanh c??ng c?? Links. Mu??n m?? Personal Toolbar trong Navigator 4.x, b??n nh??n View.Show Personal Toolbar (n??u Personal Toolbar ???? hi??n th?? r??i, trên menu s?? là Hide Personal Toolbar. Nh??n
26
M??t s?? site s??n sàng nh?? m??t kh??u giùm b??n, nh??ng kh??ng ph??i bao gi?? chúng c??ng làm ??????c nh?? th??. Hi??n nhiên, b??n có th?? vi??t các m??t kh??u ra gi??y ho??c chép chúng vào m??t t??p tin PIM ho??c x?? l?? v??n b??n, nh??ng gi??i pháp t??t nh??t là l??u chúng trong Bookmark c??a Navigator 3.x hay 4.x. Nh??n
B??n ph??i th??a nh??n r??ng trên máy tính c??a b??n ??ang có nh??ng file mà b??n kh??ng mu??n b??t c?? ai th??y: b??n ??ánh giá n??ng l??c nh??n viên, s?? li??u bán hàng trong tháng, th??m chí là th?? t?? tình c??a m??t c?? ????ng nghi??p. Ngh?? k?? mà xem, có th?? b??n c??ng có nhi??u e-mail c??n gi?? kín n??a ??ó. Các thói quen c??a b??n khi l????t trên Web c??ng v??y; thích ????n site nào và xem nh??ng th?? gì là chuy??n riêng c??a b??n ch?? ch??ng c??a ai khác, ??úng kh??ng nào? Th??t kh??ng may, gi?? cho mình ??????c riêng t?? th??t ch??ng d?? gì trong th??i ????i k?? thu??t s??. Cho dù k?? tr??m kh??ng ??n c??p các file kh??i máy b??n, th??ng tin v?? b??n v??n c?? rò r?? ra ngoài m??i khi b??n l????t trên Web. Bài "B??o v?? s?? riêng t?? trên Net" trong s?? tr????c (PCWorld VN 10/1998, trang 99) ???? mách m??t s?? cách b??o m??t các file và ho??t ????ng c??a b??n trên Web. Trong bài này, b??n s?? bi??t ??????c nh??ng s??n ph??m nào là t??t nh??t cho vi??c tri??n khai k?? ho??ch b??o m??t m??i. PCW US ???? th?? nghi??m 28 s??n ph??m bao g??m các ti??n ích ch??ng cookie (xem ????nh ngh??a v?? cookie trang 66 và trong ph??n thu??t ng?? trang 69), ch??ng mail v?? v??n và m?? hóa th??ng ??i??p, c??ng nh?? vài c??ng c?? b??o m??t khác. ????y là nh??ng s??n ph??m giúp b??n lo??i b?? m??i k?? thóc mách, t??i nhà hay ?? v??n phòng. Nhi??u th?? trong s?? ??ó ch??ng có giá tr?? gì, nh??ng b??n c??ng có th?? tìm ??????c trong m??i lo??i ít nh??t m??t s??n ph??m ??áng ???? cài ????t. M??t s?? s??n ph??m khác ??ang báo tr????c khuynh h????ng ngày càng t??ng trong c??ng ngh?? b??o m??t: ??ó là sinh tr??c h??c (biometrics). Nh??ng thi??t b?? này ki??m tra các s?? ??o sinh l?? h??c nh?? v??n tay và m??ng m??t c??a b??n r??i m??i quy??t ????nh cho b??n truy c??p d?? li??u hay kh??ng (xem bài "Ch?? mình b??n mà th??i" - trang 45 c??ng trong s?? này). Trong ph??n "Chính c?? th?? b??n là m??t kh??u: t????ng lai c??a b??o m??t là khoa sinh tr??c h??c" - trang 75, b??n th??y r??ng các s??n ph??m b??o m??t b??ng sinh tr??c h??c m??i nh??t trên th?? tr????ng làm vi??c r??t t??t. B??i v??y, h??y chu??n b?? ngay b??y gi?? máy tính c??a b??n ti??p nh??n c??ng ngh?? m??i này. ????ng quá tin vào nh??ng ph??n m??m dùng chung (shareware) Nhi??u ti??n ích b??o m??t, ????c bi??t là các ph??n m??m dùng chung (shareware) và mi??n phí (freeware) r?? ti??n, ????u ??áng ng?? v?? giá tr?? s?? d??ng. Ch??ng h??n, h??u h??t ti??n ích ch??ng cookie dùng th?? ????u ch??ng b?? sung ??????c bao nhiêu ngoài nh??ng gì Navigator và Internet Explorer x??a nay v??n cung c??p. Nh??ng có hai ngo??i l??, ??ó là Cookie Pal c??a Kookaburra Software và Anonymous Cookie c??a Luckman Interactive. Nh?? các s??n ph??m này, b??n s?? có th?? né tránh m??i cookie (nh?? các cookie mách l??o mà h??u h??t Web site l??u vào ?? c??ng ???? qu??n l?? các thói quen c??a b??n khi l????t trên Web).
27
C??ng nên coi ch??ng c?? các ti??n ích ch??ng spam (mail v?? v??n). Nhi??u s??n ph??m lo??i này ch??ng ti??t tr?? các e-mail v?? v??n t??t h??n so v??i các b?? l??c cài ????t s??n trong trình duy??t ho??c c??a các ISP v??n làm. Th??c t?? là trong tám s??n ph??m th?? nghi??m, ch?? có SpamScan - s??n ph??m c??a Webstar Image bán ch??y nh??t (giá 23 USD) là d?? dùng và th??t s?? nh?? ph??ng m??i e-mail v?? v??n mà th??i. Dù h??u h??t ch????ng trình m?? hóa e-mail ????u làm vi??c khá, PGP for Personal Privacy (40 USD, c??a Network Associates) v??n t??t h??n c?? trong s?? b??n s??n ph??m xem th??. Nó t????ng thích v??i nhi??u ch????ng trình e-mail nh??t và làm cho e-mail kh??ng th?? ????c ??????c v??i b??t c?? ai ngo??i tr?? ng????i nh??n e-mail ??ó. N??u bi??t r??ng d?? li??u trên máy c??a b??n là b??t kh?? x??m ph??m ????i v??i k?? thóc mách, h??n b??n s?? ng?? ngon h??n ph??i kh??ng? Th?? thì có l?? ???? ????n lúc n??p thêm m??t ch????ng trình m?? hóa file vào máy. Các gói ph??n m??m này "chuy??n h??" t??ng file, t??ng th?? m??c, th??m chí toàn b?? ?? c??ng. S??n ph??m h??ng nh??t theo ??ánh giá SecureWin c??a Secure-Win Technologies giá 50USD, có th?? m?? hóa và làm ??????c nhi??u th?? n??a. B??o m??t cho c??ng ty B??o v?? d?? li??u c??a riêng b??n là m??t chuy??n; nh??ng n??u ph??i b??o m??t d?? li??u c??a toàn b?? c??ng ty thì sao? H??y u??ng hai viên aspirin r??i ????c ph??n "B??o m??t t??i n??i làm vi??c sau hàng rào k??m gai" - trang 71, ?? ??ó s?? có h????ng d??n cách tri??n khai m??t k?? ho??ch b??o m??t cho c?? c??ng ty. Cu??i cùng, n??u b??n chóng m??t b??i m?? bòng bong nh??ng thu??t ng?? v?? b??o m??t, h??y ch??t l??i v??i ph??n thu??t ng?? trong bài.
B??n có th????ng nh??n cookie t?? ng????i l?? kh??ng ? Có l?? kh??ng, tr?? khi l????t trên Web. Sau m??i l??n b??n th??m, h??u h??t các site ????u ??m th??m t??i (download) r??t nhi??u cookie - là nh??ng chu??i v??n b??n ghi nh??n các thói quen và s?? thích c??a b??n trên Web - xu??ng m??t file trên ????a c??ng c??a b??n. Nhi??u ng????i dùng máy tính r??t ph??n n?? v??i s?? x??m ph??m v?? hình ??ó n??u nh?? h?? bi??t ??????c. M??c cho cái thói x??m l??n ngang nhiên ??ó, h??u h??t các lo??i cookie ????u có ích. Visitor Cookie theo d??i m??i l??n b??n ????n th??m m??t site nào ??ó, nh?? v??y b??n truy xu??t trang ??ó nhanh h??n khi tr?? l??i l??n sau. Preference Cookie l??u tr?? chi ti??t nh??ng th??ng s?? b??n ???? cài ????t cho hình ??nh hay d?? li??u trên trang ??ó, ???? khi m?? l??n sau, trang Web ??ó s?? xu??t hi??n ??úng ?? b??n. Còn cookie g??i là Shopping Basket ghi nh??n nh??ng gì b??n mua t?? catalog tr??c tuy??n. Nh??ng cookie "theo d??i" (tracking cookie) m??i là th?? khó nu??t. ??????c dùng ch?? y??u b??i nh??ng tiêu ???? qu??ng cáo xu??t hi??n trên các trang Web (th??m chí b??n ch??ng c??n ph??i nh??n vào m??c qu??ng cáo ??ó), cookie theo d??i duy trì m??t danh sách t??c th??i (running list) nh??ng site b??n v??a ghé th??m. B??t c?? Web site nào mà b??n ph??i cung c??p th??ng tin v?? mình m??i ??????c phép ????ng nh??p ????u có th?? truy c??p sau ??ó vào file cookie theo d??i, ghi nh??n các site ??a thích và ????a ch?? e-mail c??a b??n (b??ng cách ????i chi??u s?? ID c??a cookie v??i d?? li??u ????ng nh??p c??a b??n) r??i l??y th??ng tin ??ó mà mua ??i bán l??i v??i k?? khác. V??i Cookie Pal, b??n nh??n ??????c th??ng báo l??u ?? khi m??t Web site g??i cho b??n cookie. C?? Netscape l??n Internet Explorer ????u cho b??n phong t??a các cookie, ho??c t??t c?? ho??c t??ng cái m??t. Netscape 4.0 c??ng cho phép b??n cách ly t??ng cookie theo d??i - cookie t?? các nhà qu??ng cáo ???? lo??i b?? b??ng cách ch??n th??ng s?? "Accept only cookies that get sent back to the originating server (ch?? ch??p nh??n nh??ng cookie có th?? g??i tr?? l??i máy ch?? xu??t phát)". V??i h??u h??t ng????i dùng, ch??ng ??ó tùy ch??n c??ng v??a ???? ???? ki??m soát cookie. Nh??ng n??u b??n ch??ng mu??n tr??ng c??y
28
vào các c??ng c?? ch??ng cookie cài s??n trong trình duy??t thì sao? Hay n??u b??n kh??ng thích ph??i hì h??i l??i qua hàng tá l??i nh??c v?? cookie m??i l??n l????t trên Web? Dù sao, b??n kh??ng th?? c??m hoàn toàn m??i th?? cookie, b??i vì nhi??u site, ch??ng h??n The New York Times (www.nyt.com) ??òi b??n ph??i ch??p nh??n m??t cookie thì m??i cho phép truy c??p. Chính ?? ????y, s??n ph??m ng??n ch??n cookie th?? ba có th?? r??t h??u ích. Nhi??u ti??n ích chuyên d??ng ki??u này ho??t ????ng nh?? nh??ng b?? biên t??p cung c??p giao di??n th??n thi??n ???? thanh l??c file cookie c??a b??n. Ti??n ích t??t nh??t trong s?? ??ó có th?? ??????c c??u hình ???? t?? ????ng ch??p nh??n ch?? các cookie ????n t?? m??t s?? site nh??t ????nh, nh?? ??ó b??n kh??ng bao gi?? ph??i nh??n vào h??p tho??i yêu c??u ch??p nh??n n??a. Qua ki??m tra b??y c??ng c?? qu??n l?? cookie, thì h??u h??t trong s?? ??ó ch??ng ??áng cho b??n quan t??m. Tuy v??y, hai ch????ng trình Cookie Pal 1.2 c??a Kookaburra Software và Anonymous Cookie c??a Luckman Interactive có th?? b?? sung vài tính n??ng h??u d??ng vào trình duy??t c??a b??n. COOKIE PAL 1.2 M??t trong s?? ít các c??ng c?? ng??n ch??n cookie h??u ích nh??t. Cookie Pal 1.2 n??m trong khay Windows c??a b??n và t?? ????ng kích ho??t ?? ch?? ???? n??n b??t c?? khi nào b??n vào Web. H??p tho??i ki??u tab c??a nó hi??n th?? nh??ng cookie mà b??n nh??n ??????c và cho b??n xóa t??ng cái m??t. Kh??ng nh?? các ch????ng trình khác, nó còn cho phép t??o nh??ng b?? l??c (filter) ???? ch??p nh??n ho??c kh????c t?? cookie t?? m??t s?? site c?? th??, c??ng nh?? xem cookie ??????c t??i xu??ng trong tác v?? duy??t hi??n hành ???? b??n có th?? xóa ngay l??p t??c. Nó l??i còn kêu m??t ti??ng "mmmm" r??t d?? th????ng m??i khi b??n ch??p nh??n m??t cookie. Cookie Pal 1.2: 290KB, 15 USD; Kookaburra Software; www .kburra.com, cplsetup.exe ANONYMOUS COOKIE Anonymous Cookie có ít tính n??ng h??n Cookie Pal, nh??ng bù l??i nó mi??n phí. V??i Internet Explorer, nó có th?? kh????c t?? nh??ng cookie t?? các nhà qu??ng cáo. Anonymous Cookie ho??t ????ng b??ng cách "l??a" các site r??ng nó ???? ch??p nh??n cookie khi l??u chúng vào b?? nh??. K??t qu?? là b??n có th?? tho??i mái vào các site x??a nay v??n ??òi b??n ch??p nh??n cookie r??i m??i cho b??n vào, mà sau ??ó kh??ng ph??i xóa các file kh??ng m??i mà ????n. Anonymous Cookie; 1,4MB, mi??n phí; Luckman Interactive; www .luckman.com, setupac_b2 .exe COOKIE CRUSHER 1.6 Cookie Crusher 1.6 s?? d??ng nhi??u tính n??ng h??t nh?? s??n ph??m cùng giá là Cookie Pal ???? ch??n cookie, nh??ng l??i ch??ng tinh nhanh ??????c nh?? th??. Kh??ng gi??ng Cookie Pal, Cookie Crusher nháy sáng các h??p tho??i trên màn hình r??i m??i t?? ????ng ??óng l??i, ch?? làm ng??t qu??ng m??t cách kh??ng c??n thi??t (và g??y b??c mình). Cookie Crusher 1.6; 865KB; 15 USD, dùng chung; The Limit Software; www .thelimitsoft .com, cookie.exe SpamScan 97 cho phép b??n ch??p nh??n ho??c t?? ch??i các lo??i e-mail khác nhau m??t cách t?? ????ng th??ng qua trình setup wizard ????n gi??n. IECLEAN 4.2 và NSCLEAN 4.10 IEClean 4.2 (cho Internet Explorer) và NSClean 4.10 (cho Navigator) là nh??ng b?? biên t??p cache trình duy??t và cookie ????t ti??n. B??n c?? mua các s??n ph??m này n??u mu??n tri??t tiêu d??u v??t c??a mình trên Web b??ng cách xóa có ch??n l??c các b??ng ch??ng b??n ???? ????n nh??ng ????u. B??ng kh??ng, h??y ???? ti??n mua nh??ng th?? khác. IEClean 4.2; 934KB; 40 USD, dùng chung; ied32301 .exe; NSClean 4.10; 1MB; 40 USD dùng chung; c?? hai ????u c??a Privacy Software; IEClean 4.2; 934KB; 40 USD, dùng chung; ied32301.exe; NSClean 4.10; 1MB; 40 USD dùng chung; c?? hai ????u c??a Privacy Software; www.nsclean.com. COOKIE CRUNCHER 2.11
29
B??n ch?? b??n t??m ????n Cookie Cruncher 2.11. Nó ch?? bi??t có m??i m??t vi??c là cho b??n xem và theo d??i cookie t?? ?? c??ng, ??ó là n??u b??n cho nó ch??y ??????c (r??t khó kh??i ????ng ??????c nó). Thà c?? dùng trình qu??n l?? file Explorer và Notepad còn h??n. Cookie Cruncher 2.11; 880KB; mi??n phí; RBA Software; www .rbaworld.com, cook211.zip BUZOF 1.4.4 M??c ??ích duy nh??t c??a Buzof 1.4.4 là lo??i b?? các h??p tho??i pop-up, k?? c?? các c??a s?? yêu c??u ch??p nh??n cookie. T??t h??n b??n h??y tìm m??t ti??n ích cho phép ch?? ch??p nh??n m??t s?? lo??i cookie ch??n l??c mà th??i, nh?? là Cookie Pal (ch??n l??a s?? m??t c??a chúng t??i). Buzof 1.4.4; 310KB; 15 USD dùng chung; Basta Computing; www.basta.com, setup buzof.exe ANTI-COOKIE 1.0 BETA Tuy m??nh danh là beta (b??n th??), Anti-Cookie 1.0 Beta là s??n ph??m hoàn ch??nh, th?? nh??ng v?? hi??u n??ng thì ??áng ng?? h??n c?? m??t b??n ti??n-alpha. Ch??ng làm cách nào cho nó ch??y v??i Netscape Navigator 4.05 ??????c c??. Anti-Cookie 1.0 Beta; 2.9MB; 10USD dùng chung; 2Dudes.com, www .2dudes.com, cookie10.zip.
Mail v?? v??n, ti??ng Anh (chính xác là ti??ng Anh-M??, ND) là spam, nh??i theo m??u qu??ng cáo "th??t vai l??n b??m" tr?? danh c??a nhà Hormel, là nh??ng e-mail b??n kh??ng mong mu??n, kh??ng m??i mà ????n. Làm cách nào các spammer (t??c nhà qu??ng cáo c?? tình qu??y r??y b??n b??ng nh??ng mail qu??ng cáo v?? v??n ??ó) tìm ra b??n? B??n ???? l??i ????a ch?? e-mail c??a mình ?? nhi??u n??i, nhi??u ????n ng??c nhiên là khác. Ch??ng h??n, n??u b??n ????ng nh??p vào m??t Website, ????n l????t mình site ??ó có th?? g??i mail cho b??n v?? các s??n ph??m và d??ch v?? m??i nh??t, ho??c bán ????a ch?? c??a b??n cho m??t c??ng ty ti??p th?? (m??t s?? site cho b??n tùy ch??n kh??ng nh??n các mail qu??ng cáo, nh??ng b??n r??t d?? b?? qua h??p tùy ch??n nh?? xíu ??ó trong khi ????ng nh??p vào site). N??u ???? phát ??m v??i các mail v?? v??n, h??y ??ánh l??i chúng. M??t s?? khách hàng và ph??n m??m email (nh?? Eudora, Outlook và America Online - AOL) có c?? nh??ng b?? l??c ????c bi??t chuyên tr?? mail v?? v??n, nh??ng các ??ng d??ng th?? ba thì có kh?? n??ng tùy bi??n nhi??u h??n. H??u h??t b?? l??c c??a khách hàng (client) k??t h??p nh??ng t?? hay dùng nh??t trong tiêu ???? c??a các mail v?? v??n (nh?? "t?? do", "làm giàu ch??p nhoáng", "XXX", "sex"...) kèm theo ????a ch?? các spammer khét ti??ng. M??t ph??n m??m tr?? spam t??t còn có th?? t??ng c????ng s?? b??o m??t này b??ng cách cho phép b?? sung th??ng tin. Ch??ng h??n, m??t s?? s??n ph??m cho b??n tùy ?? l??p danh m??c các ????a ch?? c??n phong t??a ho??c ??????c phép c??a riêng b??n.
30
SecureWin h?? tr?? vi??c m?? hoá t??p tin, folder và ????a, c??ng nh?? ????a ra nhi??u ????c tính h??u ích và ????c ??áo. Khi th?? nghi??m, ng????i ta thi??t l??p m??t account e-mail gi??, cài ????t riêng r?? tám ch????ng trình l??c mail r??i g??i ????n ????a ch?? c??a chính n??i th?? nghi??m m????i th??ng ??i??p v?? v??n ??i??n hình (ki??u nh?? "B??n có c??n nhi??u ti??n h??n kh??ng ?"). K??t qu?? cho th??y nhi??u ti??n ích l??c mail thu??c lo??i add-on (thêm vào) ????u v?? hi??u, và h??u h??t chúng kh??ng th?? ho??t ????ng trên nh??ng ch????ng trình e-mail riêng kh??ng thu??c chu??n Internet, ch??ng h??n AOL và Lotus Notes. Tuy nhiên, có hai ch????ng trình r??t hay, ??ó là SpamScan97 c??a Webster Image và Spam Buster 1.4 c??a Contact Plus. SPAM SCAN97 Spam Scan97 lo??i b?? d?? dàng các mail v?? v??n. Nó tóm c?? t??ng th??ng ??i??p ba láp ??????c g??i t??i. ????y là ch????ng trình tr?? spam d?? thi??t l??p và s?? d??ng nh??t. Spam Scan97 cho b??n m??t danh m??c các t?? khóa (keywords, t??c các t?? hay dùng nh??t) trong các mail v?? v??n c??ng nh?? các domain "c??m", và b??n có th?? b?? sung nh??ng ????a ch?? ??a thích ho??c "????a ch?? c??m" và "t?? c??m" c??a riêng b??n vào ??ó. Th?? l?? mình c??m c??a lu??n nh??ng th??ng ??i??p ??????ng ??????ng chính chính thì sao? B??n có th?? l??p nh??ng b?? l??c ???? ch?? ????nh khi nào thì kh????c t?? th??ng th??ng m??t th??ng ??i??p còn khi nào cho phép ngo??i l??. Spam Scan97; 2,19MB; 23 USD dùng chung; Webster Image; webster-image .com; scan97.zip. SPAM BUSTER 1.4 C??ng nh?? Spam Scan97, Spam Buster kiên quy??t ch??n ????ng m??i e-mail linh tinh. Nó có th?? quét các th??ng ??i??p e-mail tr????c khi b??n m?? ch????ng trình mail, ho??c b??n c??ng có th?? m?? mail ngay trong Spam Buster sau khi nó ???? xóa s??ch các th??ng ??i??p kh??ng mong mu??n. Spam Buster d??a trên m??t danh m??c ch??ng 15.000 ????a ch?? chuyên g??i mail v?? v??n mà b??n có th?? ??i??u ch??nh b??ng các th??ng s?? c??a chính b??n c??ng nh?? có th?? c??p nh??t mi??n phí qua Website c??a c??ng ty (sau khi b??n ????ng nh??p). Tuy nhiên, ng????i m??i dùng có th?? g??p khó kh??n trong vi??c tìm m??t s?? ch??c n??ng trong giao di??n khá r??i r??m c??a Spam Buster. Spam Buster 1.4; 1.1MB; 20 USD; dùng chung; Contact Plus; www .contactplus.com; spam-bu32.zip MAILJAIL 2.3 Là ti??n ích b?? sung cho Eudora và Microsoft Outlook 97, MailJail c??ng tóm ??????c t??t c?? th??ng ??i??p v?? v??n, nh??ng nó th??n tr??ng quá m??c c??n thi??t. Thay vì t?? ????ng xóa các th??ng ??i??p ng?? là qu??ng cáo v?? v??n, nó l??i l??u các mail này vào m??t th?? m??c riêng ???? sau ??ó b??n ph??i duy??t l??i và xóa t??ng cái m??t. M??c dù cách này b??o ????m ch?? mail nào ??áng xóa thì m??i b?? xóa, nh??ng l??i m??t quá nhi??u th??i gian. MailJail 2.3; 20 USD dùng chung; Omron Advanced Systems; www .mailjail.com SPAMKILLER 1.6 Ph??i l??y làm bu??n mà nói r??ng SpamKiller 1.6 ch??ng tàn nh??n nh?? tên c??a nó (killer, k?? gi??t ng????i, k?? tàn sát). Nó s?? d??ng nh??ng quy t??c có s??n (và nh??ng quy t??c b??n thêm vào) ???? quy??t ????nh s?? ??ánh d??u các th??ng ??i??p ???? xóa sau ho??c xóa l??p t??c. Nh??ng SpamKiller hi??m khi bóp cò ngay c?? v??i các mail v?? v??n hi??n nhiên nh??t. Trong s?? m????i th??ng ??i??p th?? nghi??m, nó tóm ??????c có ba, mà c??ng ch?? ??ánh d??u th??i. Spam-Killer 1.6; 1,7 MB; 30 USD dùng chung; www.spamkiller.com; sk161.exe SPAM EXTERMINATOR 3.2 Spam Exterminator 3.2 l??n ti??ng r??ng có m??t danh m??c ???? s?? ????a ch?? các nhà qu??ng cáo linh tinh (spammer) - t??i 17.500 cái - ch??a k?? b??n còn có th?? có nhi??u h??n nh?? th????ng xuyên c??p nh??t
31
t?? Web. Th?? nh??ng nó ch?? tóm ??????c ba trong m????i mail th?? nghi??m, th??t quá t??. Nh??ng ch??a h??t: thi??t l??p Spam Exterminator r??t t??n thì gi?? b??i có quá nhi??u nút và tab. Spam Exterminator 3.2; 1,5MB; 28USD dùng chung; Unisyn Software; www.unisyn .com, sxsetup.exe SPAMMERSLAMMER SpammerSlammer kh??ng t?? ????ng xóa các th??ng ??i??p v?? v??n. Th??m chí nó ch??ng thèm giam m??y th??ng ??i??p ??ó l??i n??a! Thay vào ??ó, nó g??n vào m??i th??ng ??i??p m??t cái nh??n ???? tùy b??n quy??t ????nh di??t ngay hay ???? ????c k?? l??i ????. H??n n??a, Spammer-Slammer ch?? b??t ??????c m??i hai trong s?? m????i mail th?? nghi??m. SpammerSlammer; 1.4 KB; mi??n phí; Now Internet Tools; www.spammerslammer.com., spammerslammer.exe. EFILTER 2.0 Khi th?? cài ????t l??n ????u, EFilter 2.0 su??t n??a qu??y nát máy tính th?? nghi??m. Còn khi th?? l??n th?? hai, nó ????a ra m??t th??ng ??i??p l??i k?? bí. R??t cu??c, c??ng kh??i ????ng ??????c, nó l??i cho qua h??t chín trong s?? m????i th??ng ??i??p ba láp. Giá c?? thì kh??i bàn. EFilter 2.0; 2,64 MB; mi??n phí (b??n Pro 12 USD); TSW; www.eflash.com., filt262 .exe SPAM HATER Spam Hater có th?? phát hi??n spam, nh??ng chuy??n ?? ki??n thành hành ????ng l??i ch??ng t??t cho l??m. Th??t ra, nó hoàn toàn ch??ng phong t??a các mail v?? v??n, ??úng h??n nó ch?? ph??n tích các tiêu ???? th??ng ??i??p sau ??ó g??i mail than phi??n vào ????a ch?? h??i ??áp ???? ch?? ????nh. Th?? nh??ng h??i ??áp spam th??m chí còn m?? chúng - ch?? có ngh??a là xác nh??n ????a ch?? e-mail c??a b??n và b??t ??èn xanh cho nhà qu??ng cáo chuyên qu??y r??y c?? th?? ti??p t??c qu??y r??y b??n. Spam Hater; 806KB; mi??n phí; Net Services; www.cix.co.uk/net-services/spam/spam_hater .htm, spamh .exe.
M??i ngày có hàng tri??u ng????i s?? d??ng e-mail ???? chia s?? th??ng tin cá nh??n - nào l????ng l??u, nào m??t kh??u, ca c??m v?? ??ng x??p - mà kh??ng nh??n th??c m??i nguy cho quy??n riêng t?? c??a h??. B??t k?? ai thao túng ??????c e-mail c??a b??n - t?? ng????i qu??n l?? máy ch?? cho ????n m??t tay qu??y (hacker) - ????u có th?? ????c nó. B??n làm sao t?? v?? ????y? M??t ch????ng trình m?? hóa e-mail s?? gi??u th??ng ??i??p c??a b??n kh??i nh??ng con m??t cú v?? b??ng cách "chuy??n h??" v??n b??n th????ng thành m??t m?? m??t ng?? r??c r??i mà ch?? ng????i nh??n e-mail m??i gi??i m?? ??????c. N??u c??ng ty b??n ti??n hành kinh doanh trên Internet, có l?? b??n c??ng nên k?? m??i e-mail c??a mình b??ng ch?? k?? s??. M??t ch?? k?? s?? s?? b??o ????m cho ng????i nh??n r??ng th??ng ??i??p này là c??a chính b??n ch?? kh??ng ai khác, hoàn toàn lo??i tr?? kh?? n??ng m??t tên l??a ????o hay t??i ph??m có th?? m??o danh b??ng cách làm gi?? ????a ch?? e-mail c??a b??n. M??t th??ng ??i??p có ch?? k?? s?? c??ng có tác d??ng ràng bu??c pháp l?? nh?? h??p ????ng ??????c k?? b??ng tay v??y. B??n có th?? dùng m??t ch????ng trình e-mail v??i quy cách m?? hóa S/MIME (Secure Multipurpose Internet Mail Extensions) ???? m?? hóa và k?? b??ng s?? các th??ng ??i??p; nh??ng có qua có l??i: b??n ph??i tr?? m??t kho??n l?? phí cho S/MIME ???? mua b?? khóa th????ng tr??c cho chính mình. Và trong nh??ng l??n tri??n khai tr????c ????y, S/MIME kh??ng ph??i bao gi?? c??ng làm vi??c t??t. Nói ????n gi??n là e-mail ??????c m?? hóa v??i S/MIME b??ng m??t s?? phiên b??n c??a Netscape Messenger kh??ng ph??i bao gi?? c??ng có th?? gi??i m?? b??ng các phiên b??n c??a Microsoft Outlook ch??ng h??n. Dù hi??n nay, Netscape và Microsoft tuyên b?? S/MIME có th?? làm vi??c m??t cách hoàn h??o gi??a các phiên b??n ??ng d??ng m??i nh??t c??a h??, b??n v??n có th?? s?? có r??c r??i v??i S/MIME n??u g??p nh??ng ch????ng trình e-mail c?? h??n.
32
Nh??ng bi??u t????ng ????n gi??n c??a PGP for Personal Privacy cho phép b??n nhanh chóng th??c hi??n m?? hóa e-mail và ki??m ch??ng. ???? b??o v?? e-mail c??a b??n tr????c nh??ng k?? thóc mách, h??y mua m??t ch????ng trình m?? hóa th?? ba. Khác v??i trình duy??t có nh??ng khóa gi??i m?? riêng nên b??n kh??ng c??n ph??i mua t?? bên th?? ba nào n??a. M??t l??i ??i??m khác: n??u b??n và ng????i b??n g??i e-mail có cùng ph??n m??m m?? hóa, th??m chí b??n ch??ng c??n dùng cùng m??t ch????ng trình e-mail v??i ng????i ??ó n??a. Các ti??n ích ????c l??p còn ??n ????t ch????ng trình m?? hóa e-mail cài s??n trong trình duy??t nh?? hi??u qu?? b??o m??t cao h??n. Các chuyên gia m?? hóa tuyên b?? r??ng e-mail ??????c t??o b??ng b?? m?? hóa 40bit (là th?? mà trình duy??t cung c??p) có th?? b?? tháo tung b??i m??t phòng vi tính tr????ng trung h??c trong vòng vài ti??ng ????ng h??. C??ng theo các chuyên gia ??ó, ph??i "????n ngày t??n th??" may ra m??t phòng vi tính tr????ng trung h??c m??i có th?? b?? khóa m??t file ??????c m?? hóa nh?? các khóa 128-bit. T??t c?? các gói ph??n m??m ??????c k?? ?? ????y ????u cung c??p b?? m?? hóa ít nh??t 40-bit. Nh??ng vài cái trong ??ó - k?? c?? PGP for Personal Privacy: s??n ph??m hay nh??t - có th?? m?? hóa e-mail b??ng các khóa dài ????n 4096 bit, m??t m??c ???? toán h??c ph??c t??p ????n m??c làm cho e-mail th??c s?? kh??ng th?? phá v?? n??i. PGP for Personal Privacy có th?? làm vi??c v??i b??t c?? ch????ng trình và lo??i ??ng d??ng e-mail nào khác, thêm m??t l?? do t??i sao so v??i các ph??n m??m m?? hóa khác, nó bán ????t nh?? t??m t????i. B??n ch?? c??n ch??n r??i sao chép ??o??n v??n b??n mu??n m?? hóa. PGP là tùy ch??n m?? hóa t??t nh??t ???? dùng v??i AOL ho??c trong m??t h?? th??ng e-mail v??n phòng nh?? Lotus Notes. Còn các ti??n ích khác ch?? làm vi??c v??i nh??ng ph??n m??m e-mail d??a trên Simple Mail Transfer Protocol for Internet e-mail (giao th??c chuy??n mail ????n gi??n ????i v??i e-mail trên Internet). PGP FOR PERSONAL PRIVACY ???? gi?? kín th??ng tin ??i??n t?? c??a b??n, l??a ch??n hàng ????u là PGP For Personal Privacy. Trong b??n ch????ng trình th?? nghi??m, nó d?? cài ????t và s?? d??ng nh??t. H??n n??a l??i mi??n phí n??u kh??ng dùng vào m??c ??ích kinh doanh (???? s?? d??ng trong kinh doanh, b??n ph??i tr?? 40 USD cho Network Associates). Gi??ng nh?? các gói ph??n m??m khác ???? nói ?? ????y, PGP c??ng dùng ph????ng th??c m?? hóa b??ng khóa c??ng c??ng/khóa cá nh??n (xem ph??n thu??t ng??). Mu??n g??i e-mail riêng cho m??t ng????i dùng PGP khác, b??n ph??i có khóa c??ng c??ng c??a ng????i ??ó. N??u có (ng????i ta th????ng kèm thêm khóa c??ng c??ng c??a mình vào cu??i th??ng ??i??p e-mail), b??n có th?? sao và dán nó vào c??a s?? PGPKeys. Ch????ng trình PGPKeys c??ng cho b??n truy tìm nh??ng máy ch?? ????c bi??t trên Internet có ch??a các khóa c??ng c??ng c??a b??t c?? ng????i nào g??i t??i. Khi tìm th??y khóa c??ng c??ng c??n thi??t, b??n ch?? c??n ch??n nó t?? danh m??c r??i nh??n nút Add. PGP làm vi??c v??i b??t c?? ch????ng trình nào. Vi??c m?? hóa th??t quá d??: ch?? c??n ??ánh d??u (highlight) v??n b??n, sao chép r??i nh??n vào bi??u t????ng PGP trên khay h?? th??ng. PGP s?? m?? hóa ho??c k?? b??ng ch?? k?? s?? b??t c?? v??n b??n nào trên clipboard. PGP for Personal Privacy; 40 USD (cho t?? ch??c kinh doanh); Network Associates; www.nai .com. RPK INVISIMAIL N??u b??n dùng Eudora c??a Qualcomm, Outlook hay Exchange c??a Microsoft ho??c Messenger c??a Netscape, RPK InvisiMail là m??t tùy ch??n m?? hóa ??áng cho b??n ???? m??t t??i. RPK InvisiMail qu??n l?? t??t c?? th??ng ??i??p e-mail ????n và ??i c??a b??n, m?? hóa và gi??i m?? chúng trong nháy m??t. M??i vi??c ????u t?? ????ng: RPK InvisiMail duy trì m??t danh m??c t??c th??i khóa c??ng c??ng c??a nh??ng ng????i dùng InvisiMail khác b??ng cách quét tiêu ???? t??ng th??ng ??i??p g??i ????n. Sau này, khi b??n g??i th??ng ??i??p ????n cùng ????a ch?? ??ó, ch????ng trình s?? m?? hóa e-mail b??ng khóa c??ng c??ng thích h??p. ????n l????t mình, RPK InvisiMail chèn khóa c??ng c??ng c??a b??n vào tiêu ???? các th??ng ??i??p g??i ??i. Và trên h??t, ch????ng trình này kh??ng g??y l??n x??n cho h?? th??ng c??a b??n (nh?? Mailguardian, s?? bàn d????i ????y). RPK InvisiMail; mi??n phí; Invisi-Mail, www .invisimail.com.
33
MAILGUARDIAN Mailguardian c??ng b??o v?? nh??ng ch????ng trình e-mail h??t nh?? InvisiMail. Nh??ng có h??a là ??iên m??i b?? InvisiMail mà ch??n Mailguardian. Mailguardian xem ch??ng kh??ng ??n ????nh b??ng (???? m??y l??n nó phá h??ng Eudora), l??i ????t ti??n (69 USD, trong khi InvisiMail và PGP mi??n phí); và m?? hóa ch??m h??n; d?? li??u nghèo nàn h??n. Mailguardian; 69 USD; Vanguara Security Technologies; www .vguard.com. WORLDSECURE CLIENT WorldSecure Client tích h??p khá tr??n tru v??i Eudora, Outlook và nhi??u ??ng d??ng e-mail khác n??a. Nó v??n hành c??ng t????ng t?? các ch????ng trình kia, ngh??a là t?? ????ng nh??n di??n khóa c??a nh??ng ng????i khác kèm trong th??ng ??i??p g??i ????n cho b??n và m?? hóa v??n b??n m??t th??ng ??i??p e-mail g??i t??i ai ??ó trong c?? s?? d?? li??u. Tuy nhiên, ??ng d??ng này g??y khó ch??u v??i h??p tho??i "OK to continue" (có ti??p t??c kh??ng?) liên t??c b??t t??n trong khi b??n thao tác trên mail. WorldSecure Client; 90 USD; www.worldtalk .com.
???? bao nhiêu l??n b??n ??i ??n tr??a mà v??n ???? máy ch??y? Hay ???? bao nhiêu l??n b??n r??i v??n phòng vào chi??u th?? sáu mà kh??ng khóa c??a? Th??m chí dù b??n khóa k?? máy l??i, m??t ai ??ó v??n có th?? ????c hay sao chép nh??ng file quan tr??ng c??a b??n. N??u b??n lo r??ng nh??ng k?? l?? m??t có th?? ????t nh??p vào máy c??a mình, m??t ch????ng trình m?? hóa file có th?? giúp b??n ??n ngon ng?? yên. C??ng nh?? các ch????ng trình m?? hóa e-mail, ph??n m??m m?? hóa file b??o v?? các th??ng tin nh??y c??m b??ng cách "chuy??n h??" nó sao cho th??m chí m??t tên ??n c??p ????a c??ng trang b?? b??ng c??ng c?? ph??c h??i file c??ng kh??ng ????c n??i. Ng????i ta ???? xem th?? tám ph??n m??m m?? hóa và gi??i m?? t??ng file, t??ng th?? m??c hay toàn b?? ????a c??ng. Món t??t nh??t theo ??ánh giá là Secure Win c??a SecureWin Technologies, m??t b?? c??ng c?? hùng h??u ???? m?? hóa và nh??ng tính n??ng b??o m??t khác n??a. SECURE WIN B??n kh??ng th?? ki??m ra ph??n m??m nào khác v??i kh?? n??ng b??o m??t d?? li??u hoàn h??o h??n v??i cùng m??t giá ti??n nh?? Secure Win. Nó cung c??p nhi??u c??ng c??, t?? nh??ng th?? m??c m?? hóa d?? s?? d??ng cho ????n ch?? k?? s??, th??m chí nh??ng tính n??ng xóa d?? li??u h??t nh?? trong phim trinh thám v??y. C??ng nh?? Norton Yours Eyes Only c??a Symantec và Security 98 c??a Encore Software, Secure Win cho b??n t??o nh??ng th?? m??c m?? hóa ????c bi??t trong Windows Explorer. Ch?? c??n kéo file mà b??n mu??n m?? hóa vào th?? m??c ??ó, th?? là n??i dung c??a file s?? t?? ????ng ??????c m?? hóa. N??u là k?? ??a nghi c?? Tào Tháo, b??n s?? r??t hài lòng v??i Secure Delete. Là c??ng c?? ??i??n t?? t????ng ??????ng v??i máy h??y h?? s??, Secure Delete ghi ??è lên các file ???? xóa b??ng nh??ng s?? 0 liên t??c khi??n cho c??ng c?? ph??c h??i file kh??ng th?? nào ????c ??????c. Tính n??ng th??ng d??ng nh??t c??a Secure Win là Self Destruct: B??n ch?? c??n ??n ????nh tiêu chu??n (ch??ng h??n nh??p sai m??t kh??u 10 l??n trong cùng m??t dòng), ch????ng trình s?? t?? ????ng xóa nh??ng file ch?? ????nh n??u m??t k?? ????t nh??p kh??i ho??t ??????c nó. H??n kh??ng c??n nói thêm r??ng b??n c??n sao d?? phòng các file ??????c b??o m??t b??ng cách này. Secure Win; 50USD; Secure Win Technologies; www. securewin.com. SECURPC 2.0 SecurPC ??em l??i nhi??u tính n??ng tinh vi cho ng????i dùng có ????ng c??p, nh??ng ngay c?? lính m??i c??ng có th?? h??c dùng r??t nhanh. Trong nh??ng kh?? n??ng h??u ích nh??t c??a nó có tính n??ng chuy??n các file ???? m?? hóa thành nh??ng vi ch????ng trình (miniprogram) t?? gi??i m??, m??t ????c tính r??t ti??n l??i n??u b??n mu??n chia s?? các file này v??i ng????i khác. Nh????c ??i??m duy nh??t: ng????i nh??n ph??i dùng m??t m??t kh??u do b??n cung c??p ???? truy xu??t n??i dung, do v??y g??i là b??o m??t nh??ng v?? khía c??nh
34
nào ??ó l??i có nguy c?? ???? l?? khóa gi??i m??t. SecurPC 2.0; 59 USD; Security Dynamics; www.securid .com. SECURITY 98 N??u b??n c??n ti??n ích m?? hóa ????n gi??n mà l??i kh??ng có ch????ng trình ch??ng virus nào, Security 98 s?? là m??t gi??i pháp t??t. Nó là m??t trong nh??ng gói ph??n m??m r?? ti??n nh??t và l??i có th?? ch??ng virus, tính n??ng t????ng s?? g??p trong Norton Your Eyes Only c??a Symantec. Tuy nhiên, n??u ???? cài ????t m??t ??ng d??ng ch??ng virus khác trong máy, nó có th?? xung ????t v??i ch????ng trình cài s??n c??a Security 98. Security 98; 39USD; Encore Software; www.encoresoftware .com. DATASAFE ENCRYPTION DataSafe Encryption là ch????ng trình c??n b??n d?? s?? d??ng có cùng tính n??ng nh?? SecurPC: nó có th?? t??o nh??ng file t?? gi??i m??, do ??ó là m??t l??a ch??n khó b?? qua n??u b??n mu??n chia s?? các file ???? m?? hóa v??i ng????i khác (mu??n gi??i m?? các file, ng????i nh??n ch?? c??n m??t m??t kh??u). DataSafe c??ng có th?? nén file, nh??ng nó làm vi??c này quá ch??m. DataSafe Encryption; 40 USD; Nova Store; www.novastor.com. ENTRUST/SOLO B??n mu??n cho m??t s?? ng????i trong c??ng ty ??????c quy??n truy c??p m??t file t??i m??t nh??ng sau ??ó theo d??i xem h?? s??a gì trong ??ó? Entrust/Solo là th?? duy nh??t trong các ch????ng trình gi??i thi??u ?? ????y làm ??????c vi??c này. Nó t??o nhi??u m??t kh??u sao cho có th?? ki??m soát m??i hành vi c??a nhi??u ng????i dùng khi cùng m?? m??t file m?? hóa (m??t file trên m??ng ch??ng h??n). ????y là m??t trong hai ch????ng trình (cùng v??i Secure Win) cho b??n k?? tên vào file m?? hóa b??ng ch?? k?? s??. Entrust/Solo; 49USD; Entrust Technologies; www.entrust.com. NORTON YOUR EYES ONLY 4.1 Do có quá nhi??u giao di??n và thi??t k?? h??i thiên v?? k?? thu??t, Norton Your Eyes Only gi??ng m??t l?? ph?? tùng bay thành ????i hình h??n là máy bay l??p ráp hoàn ch??nh. Vì th?? nó tr??ng th??t r??i r??m, nh??ng ????u ch?? có v??y, h??u h??t tính n??ng c??a nó - nh?? th?? m??c m?? hóa nhanh, máy h??y gi??y, giám sát vi??c s??a ????i file m?? hóa - c??ng chính là nh??ng tính n??ng b??n có th?? g??p ?? các ch????ng trình khác ch?? r?? b??ng ph??n n??a. Norton Your Eyes Only; 75 USD; Symantec; www.symantec.com. KREMLIN ENCRYPTION SECURITY SUITE 2.21 So v??i m??t ??ng d??ng m?? hóa file thì Kremlin Encryption Security Suite 2.21 khá r??, nh??ng ngoài m?? hóa file ra nó ch?? bi??t m??i vi??c nén file, trong khi b??n có th?? làm vi??c này b??ng m??t ti??n ích mi??n phí, ch??ng h??n PKZip. B??n b?? ra thêm 15USD mua Secure Win thì h??n, vì ngoài nén file Secure Win còn nhi??u tính n??ng khác n??a. Kremlin Encryption Security Suite 2.21; 35 USD; Mach5 Software; www.mach5.com/kremlin. ENCRYPT-IT Encrypt-It ????t nh??t so v??i m??i ch????ng trình khác ?? ????y. Ngoài m?? hóa, Encrypt-It bi??t h??y d?? li??u b??ng m??t c??ng c?? gi??ng nh?? Secure Delete; nh??ng các tính n??ng c??a nó c??ng ch?? có th??. Encrypt-It; 89USD; Mae Dae Enterprises; www.maedae .com. Tr??n Ti??n Cao ????ng PC World US 9/1998
35
D????i ????y là các thu??t ng?? b??n c??n bi??t ???? c??p nh??t v??i ng??n ng?? dùng trong v??n ???? b??o m??t th????ng r??t bí hi??m và r??c r??i. AUTHENTICATE (xác minh): ki??m ch??ng xem ng????i ??ang tìm cách g??i th??ng ??i??p hay truy c??p d?? li??u có ??úng là ng????i mà anh ta (ch?? ta) t?? x??ng kh??ng. authorize (trao quy??n): cho ho??c kh??ng cho phép ai ??ó truy c??p d?? li??u hay h?? th??ng. Tri??n khai ki??m soát vi??c trao quy??n th????ng là b????c ????u tiên và c?? b??n nh??t trong m??t h?? th??ng b??o m??t. BIOMETRICS (sinh tr??c h??c): là vi??c s?? d??ng các ????c ??i??m sinh l?? nh?? d??u tay ho??c nét m??t ???? xác minh m??t ng????i dùng. CIPHERTEXT (v??n b??n m?? hóa): là n??i dung m??t th??ng ??i??p ho??c file ???? ??????c m?? hóa, kh??ng th?? ????c ??????c. COOKIE: là m??t nhóm v??n b??n mà Website ????t vào m??t file trên ????a c??ng c??a b??n sau khi b??n th??m site ??ó. Cookie dùng ???? nh??n di??n khi b??n truy c??p site ??ó l??n sau. DECRYPT (gi??i m??): là chuy??n v??n b??n t?? d??ng m?? hóa sang d??ng th??ng th????ng có th?? ????c ??????c. DIGITAL CERTIFICATE (ch??ng minh th?? k?? thu??t s??): là d?? li??u (th????ng là v??n b??n) ??????c m??t ng????i dùng ???? m?? hóa ho??c k?? vào th??ng ??i??p g??i cho ng????i khác. Còn g??i là khóa c??ng c??ng (public key), g??m có tên ng????i dùng, ????a ch?? e-mail và m??t khóa m?? hóa. DIGITAL SIGNATURE (ch?? k?? s??): là d?? li??u b??ng v??n b??n - th????ng ??????c thêm vào ph??n chính c??a m??t th??ng ??i??p e-mail - mà ng????i nh??n có th?? dùng ???? xác minh (authenticate) ng????i g??i có ??úng là ng????i có tên ??ó kh??ng. ENCRYPT (m?? hóa): là chuy??n d?? li??u thành m?? riêng. FIREWALL (b??c t????ng l??a): là m??t máy tính v??i ph??n m??m ??i kèm, dùng ???? ng??n ch??n ng????i ngoài truy c??p trái phép vào m??t m??ng máy tính riêng. PASSWORD (m??t kh??u): là m??t lo??t ch?? s??, ch?? cái ho??c c?? hai, có tính riêng bi??t và ????n nh??t, cho phép ng????i dùng truy c??p d?? li??u. M??t m??t kh??u dài ??????c g??i là m??t ng?? (passphrase). PRIVATE KEY (khóa cá nh??n): là m??t t??p d?? li??u g??n li??n v??i m??t cá nh??n duy nh??t, dùng ???? gi??i m?? các th??ng ??i??p ??????c m?? hóa tr????c ??ó b??ng khóa c??ng c??ng (public key) c??ng c??a ng????i ??ó. PUBLIC KEY (khóa c??ng c??ng): là t??p d?? li??u g??n li??n v??i m??t ng????i c?? th??, nh??ng các cá nh??n khác có th?? dùng ???? g??i th??ng ??i??p m?? hóa cho ng????i ??ó. B??i khóa c??ng c??ng kh??ng ch??a nh??ng thành ph??n c??n thi??t ???? gi??i m?? th??ng ??i??p, ta có th?? cung c??p chúng cho ng????i khác mà kh??ng ng??i gì. SPAM (mail v?? v??n): là m??t e-mail d??m d??ng, nh??ng nhi??u, kh??ng m??i mà ????n, th????ng do các nhà qu??ng cáo g??i t??i.
36
????c nh??ng chuy??n trên báo chí g??n ????y, m??t c??ng ty có th?? cho r??ng kh??ng ai g??y h??i ????n an toàn d?? li??u c??a h?? h??n m??t g?? thích chu du trên Web nào ??ó. Các hacker (tay qu??y) qu?? th??t là m??i ??e d??a v?? b??o m??t ????i v??i c??ng ty, nh??ng nhìn t??ng th?? ??ó ch?? là nh??ng nh??n v??t ph?? mà th??i. N??u c??ng vi??c c??a b??n là b??o v?? cho h?? th??ng c??a c??ng ty lu??n b??t kh?? x??m ph??m, d????i ????y là n??m b????c c??n ti??n hành ???? có th?? b??o m??t t??i ??a h?? th??ng c??a b??n. 1. L??p chính sách ??u tiên s?? m??t ph??i là thi??t l??p chính sách b??o m??t c?? th??. Ngoài nh??ng n??i dung khác, chính sách này ph??i xác ????nh m??c tiêu b??o m??t c??a c??ng ty là gì. Th??ng th????ng, các m??c tiêu ??ó g??m ng??n ch??n ??n c??p thi??t b??, ti??t l?? th??ng tin m??t và b??o ????m ho??t ????ng liên t??c. Nhu c??u b??o m??t c??a m??t ng??n hàng ch??ng h??n r??t khác so v??i nhu c??u b??o m??t c??a m??t c??ng ty chuyên v?? c??ng c?? truy tìm trên Web. 2. B??o v?? máy tính c??a b??n ???? phòng vi??c m??t m??t b?? RAM hay con chip CPU ????t ti??n là m??i lo chính c??a các doanh nghi??p có nhi??u máy tính. Nh??ng máy tính ????t ?? n??i nhi??u k?? ra vào ????c bi??t d?? b?? chi??u c?? vì s?? giám sát khi có khi kh??ng, nh??ng b??n có th?? gi??m b??t ph??n nào r??i ro n??u dùng các khóa và nh??n ID. H??u h??t máy tính xách tay ????u có r??nh khóa ?? panel sau dùng ???? khóa b??ng cáp. ???? c??t ??????c cáp c??a c??ng ty Kensington Microsaver, k?? c??p s?? kh??ng th?? kh??ng làm h??ng n??ng chính cái máy (và th?? là máy ch??ng còn giá tr?? gì trên th?? tr????ng n??a). STOP (Security Tracking of Office Property) bán nh??ng nh??n dính (sticker) (bán l?? 25USD/chi??c, n??u mua nhi??u thì 8,25USD/chi??c); các nh??n dính này g??m m??t m?? s?? ID và m??t s?? ??i??n tho??i ???? g??i trong tr????ng h??p tìm th??y máy tính b?? th??t l??c ho??c ??n c??p). B??n dán nh??n dính này vào máy tính; n??u có ai g?? ra, nó s?? ???? l??i m??t "v??t x??m" trên máy kh??ng th?? nào xoá n??i. Kensington MicroSaver; 25-50USD bán trong c??a hàng; Kensington; www .kensington.com; * Stop Plates: 8,25 ????n 25USD theo list; STOP; www .stoptheft.com. 3. Ki??m soát truy c??p máy ch?? Sau khi b??o ????m b??n ??n c??p kh??ng th?? r?? t??i máy tính c??a b??n, c??n t??p trung vào b??o v?? d?? li??u ch??a trong các máy tính ??ó. C??ng c?? h??u ích ???? b??o v?? m??ng là SecurID, m??t máy tính v??a ??úng b??ng chi??c th?? tín d??ng có màn hình tinh th?? l??ng. C?? m??i phút, m??t m?? s?? khác nhau l??i "phóng ra" (pop-up) trên màn hình "th??" này. Mu??n truy c??p máy ch??, ng????i dùng ph??i nh??p tên ng????i dùng và m??t kh??u chu??n c??ng nh?? nh??p ??úng m?? SecurID. SecurID; giá thay ????i; Security Dynamics; www.securid.com. 4. M?? hóa d?? li??u quan tr??ng ?? t????ng "m?? hóa" th????ng g??i nh?? v?? ho??t ????ng tình báo th??i chi??n tranh l??nh, v??i nh??ng ??i??p viên bí m??t khoác m??ngt?? kín mít. Nh??ng trong th??c t?? doanh nghi??p, vi??c m?? hóa d?? li??u có th?? b??o v?? c??ng ty tr????c nguy c?? th??ng tin b?? tu??n ra ngoài m??t cách trái phép. C??ng nh?? v??i e-mail và file, b??n có th?? b??o v?? th??ng tin m??t trên m??t máy ch?? Web b??ng cách m?? hóa. N??u c??ng ty b??n ch??y intranet và ph??n m??m Web server có th?? m?? hóa d?? li??u, b??n h??y ????i m??i URL thành https: thay vì http: - vi??c này s?? kh??i ho??t ch????ng trình m?? hóa cài s??n trong
37
các trình duy??t Web và b??o ????m r??ng b??t c?? d?? li??u nào g??i t?? máy ch?? sang trình duy??t và ng????c l??i ????u kh??ng th?? ????c ??????c ????i v??i ng????i ngoài. 5. Phát tri??n h?? th??ng sao l??u M??i h?? th??ng ph??c t??p ch??ng s??m thì mu??n r??i c??ng h??ng; do ??ó b??n nên sao l??u d?? phòng h?? th??ng m??ng c??ng nh?? d?? li??u. Tháng N??m v??a qua, khách hàng c??a PageNet m??t d??ch v?? nh??n tin (paging) trong su??t b??n ngày khi v?? tinh Galaxy IV b?? h??ng trên qu?? ????o. Ng????c l??i, khách hàng c??a Sky Tel, ????i th?? l??n nh??t c??a PageNet, v??n ??????c ph??c v?? th??ng su??t. L?? do: Sky Tel có h?? th??ng d?? phòng th??a s??c v??n hành kh??ng lúc nào ng??ng ngh??. M??t l??nh v??c ng????i ta hay khinh th????ng trong b??o v?? d?? li??u là ngu??n ??i??n c??a tòa nhà. N??u m??t ??i??n trong vòng 10 gi??y, c??ng ty b??n s?? m??t bao nhiêu d?? li??u? Kh??ng ch?? mua m??t UPS cho m??i máy ch??, b??n ph??i b??o ????m m??i ng????i trong c??ng ty ????u có m??t cái. H??u h??t nh??n viên ????u r??t l?? là trong vi??c sao l??u th????ng xuyên các file trong ?? c??ng c??a mình. Cách t??t nh??t v??i c??ng ty l??n ???? phòng tránh s?? c?? h?? th??ng toàn c??ng ty là x??y d??ng h?? th??ng d?? phòng t??i m??t ????a ??i??m khác. ????a ??i??m ??ó ph??i có máy tính ???? m??nh, dung l????ng ????a l??n và ??????c n??i k??t m??ng ???? có th?? thay th?? m??ng chính. M??ng d?? phòng này ph??i ??????c trao ????i d?? li??u th????ng xuyên v??i file server sao cho các file trong m??ng d?? phòng lu??n ??????c c??p nh??t k??p th??i ???? khi c??n có th?? chuy??n ngay qua m??ng d?? phòng.
Ch??c r??i s?? ????n ngày máy tính nhìn th??ng vào m??t b??n - theo ngh??a ??en - ???? bi??t b??n là ai. C??ng nh?? c??nh sát dùng d??u tay ???? ki??m ch??ng nh??n th??n m??t ng????i, các nhà s??n xu??t máy tính ??ang s?? d??ng sinh tr??c h??c (biometrics) - m??t khoa h??c ??o l????ng các ????c tính sinh l?? nh?? m??ng m??t, d??u tay, nét m??t, th??m chí thi??t di??n DNA - ???? b??o m??t h?? th??ng t??t h??n. Các b?? ph??n c?? th?? B??o m??t b??ng sinh tr??c là th?? nào? ????c ??i??m sinh l?? c??a b??n - màu c??a m??ng m??t ch??ng h??n ??????c ghi nh??n b??ng m??t b?? ????c (reader) r??i l??u vào c?? s?? d?? li??u. ???? nh??n di??n, h?? th??ng s?? ????i chi??u ????c tính sinh l?? c??a ng????i xin truy c??p v??i d?? li??u l??u tr?? này. N??u xác minh ??????c r??ng b??n ??úng là ng????i ??????c x??ng tên, nó s?? cho phép truy c??p. Có l?? kh??ng may r??ng kh??ng ph??i b?? ph??n nào trên c?? th?? ta c??ng có th?? ph??c v?? cho m??c ??ích này. ???? làm k?? hi??u sinh tr??c, b?? ph??n c?? th?? ??ó ph??i ??o ??????c m??t cách chính xác và là ????c nh??t kh??ng l??n v??i ai, kh??ng thay ????i theo th??i gian - tr??ng l????ng c??a b??n ch??ng h??n thì ch??ng giúp ??????c gì. Và m??t s?? k?? hi??u sinh tr??c có ???? tin c??y cao h??n, m??t s?? khác ??áng ng?? h??n, có th?? sai l??ch theo chi??u d????ng (ngh??a là c?? t????ng ??úng nh??n d??ng nh??ng l??i cho qua m??t k?? m??o danh), ho??c chi??u ??m (t??c là c??m c??a m??c dù k?? t?? x??ng A qu?? là anh (ch??) A th??t). Gi??ng nói cho ???? tin c??y cao, có th?? nh??n di??n ??úng trong 90 ????n 99% tr????ng h??p. Nh??ng ai ??ng h?? các h?? th??ng nh??n di??n theo d??u tay b??o r??ng chúng kh??ng th?? l??m, th?? nh??ng v??n tay ng????i ta có th?? b?? mòn b??i chính c??ng vi??c h?? làm là g?? trên bàn phím. Nh??n di??n qua khu??n m??t thì ????c bi??t m??i và h??y còn "ch??p ch??n". M??t s??n ph??m nh??n di??n qua khu??n m??t là Facelt PC 3.0 c??a Visionic (giá 100USD) tr????c sau nh?? m??t ????u kh??ng nh??n ra ng????i th?? nghi??m. D??u v??y, vi??c s?? d??ng sinh tr??c ngày càng tr?? nên ph?? bi??n. Trên th?? tr????ng hi??n có nh??ng s??n ph??m giá t?? 300 ????n 5000 USD, nh??ng t????ng lai s?? xu??t hi??n nh??ng s??n ph??m v??a túi ti??n b??n h??n. VeriVoice Internet Security System ch??ng h??n, dùng microphone và card ??m thanh chu??n c??a máy b??n, c??ng v??i m??t n??i k??t trình duy??t ???? nh??n di??n qua gi??ng nói trên Web. Trong m??t l??n th?? nghi??m, c??ng ngh?? này ho??t ????ng su??n s??, tuy v??y c?? quá trình ????ng nh??p l??n giao di??n
38
ng????i dùng v??n c??n hoàn thi??n thêm. Trong khi ??ó Digital Persona (www .digitalpersona .com) l??i tung ra U.are.U giá t?? 150 ????n 190USD, m??t ph??n m??m bao g??m b?? ????c d??u tay c??m vào c??ng USB (xem hình) và ph??n m??m h?? tr??. Khi th?? nghi??m m??t trong các phiên b??n m??u c??a s??n ph??m này, Digital Persona t?? ra d?? thi??t l??p và d?? s?? d??ng, nh??ng quan tr??ng nh??t là ???? tin c??y cao. Facelt PC 3.0; 100USD; Visionics; www .facelt.com * VeriVoice Internet Security System; giá tùy theo s?? ng????i dùng; VeriVoice * U.are.U; t?? 150 ????n 190USD (tùy theo ??ng d??ng ??????c dùng); Digital Persona; www.digital persona.com. Ti??p xúc b??ng m??t M??t trong nh??ng c??ng ngh?? sinh tr??c h??a h??n nh??t - nh??ng c??ng r??c r??i nh??t - hi??n nay là ??o kích c?? và màu s??c tròng m??t c??a b??n. Là s??n ph??m c??a IriScan, h?? th??ng này t??o m??t thi??t di??n (profile) chi ti??t cho t??ng nh??n c??u mà nó quét. C??ng ty tuyên b?? m??c ???? tin c??y c??a s??n ph??m này v????t qua b??t c?? h?? th??ng sinh tr??c nào khác. M??c dù n??u ???? s?? d??ng cho cá nh??n thì còn quá ????t, c??ng ngh?? này ??ang ngày càng xu??t hi??n nhi??u trong các c??ng ty trên kh??p th?? gi??i (???? thay cho s?? c??n c????c cá nh??n trong máy rút ti??n t?? ????ng và thu ti??n xe trong ph????ng ti??n chuyên ch?? c??ng c??ng ch??ng h??n). Nhi??u ng????i cho r??ng c??ng ngh?? b??o m??t b??ng sinh tr??c là quá "vi??n t????ng" và có ph??n "l??n l????t" t?? do th??ng tin - th??t m??a mai, n??u xét r??ng c??ng ngh?? ??ó ??????c phát minh là nh??m ng??n ch??n tình tr??ng x??m ph??m th??ng tin. Vi??c các c??ng ty b??o m??t b??ng sinh tr??c ????u tr?? tr?? tr????c nh??ng m??i lo này c??ng ??áng lo kh??ng kém. Th?? nh??ng c??ng ngh?? này th??c t?? ch??ng l??n l????t ai, c??ng ch??ng h??i gì cho s??c kh??e. Do ??ó, d????ng nh?? ng????i ta lo l??ng v?? khía c??nh ????o ????c ch?? kh??ng ph??i khía c??nh sinh l??. Ng????i ta có th??c s?? mu??n c?? m??i l??n mua hàng l??i ph??i in d??u tay kh??ng? Dù v??y, ??t h??n c??ng ngh?? này s?? ngày càng hi??n di??n nhi??u h??n trong t????ng lai g??n.
N??u máy tính c??a b??n th????ng xuyên k??t n??i t??i Internet, máy c??a b??n có th?? s?? b?? t??n c??ng. ??ó là th??c t??. Nh??ng t??t c?? các cu??c t??n c??ng ????u có m??t nguyên t??c, m??t trình t?? chung kh??ng th?? thay ????i ??????c. ???? ng??n ch??n bu??c b??n ph??i hi??u nó. Bài vi??t này s?? ???? c??p ????n các th??ng tin c??n b??n c??a k?? thu??t quét lén: nó là gì, nó ho??t ????ng nh?? th?? nào? Quét m??t h?? th??ng, ho??c m??t m??ng là k?? thu??t ??????c s?? d??ng ???? tìm ra d??ch v?? nào trên h?? th??ng ??ang ho??t ????ng. Có 2 nhóm ng????i th????ng xuyên làm vi??c này. Nhóm th?? nh??t là các ng????i qu??n tr?? h?? th??ng, h?? s?? d??ng k?? thu??t này ???? giám sát các d??ch v?? trên m??ng. Nhóm th?? hai là các hacker, cracker, h?? s?? d??ng k?? thu??t này ???? xác ????nh các l?? h??ng c??a h?? th??ng và d??a vào l?? h??ng ??ó ???? t??n c??ng. Tuy nhiên cách th?? hai kh??ng ??????c m??i ng????i ??ng h??. Có th?? ví vi??c quét h?? th??ng ???? xác ????nh các d??ch v?? ??ang ho??t ????ng nh?? vi??c xem xét m??t toà nhà có bao nhiêu c??ng ??ang m??. Nh??ng thay vì các c??ng v??t l??, v??i máy tính ????y là các c??ng nh?? Web server, mail Server, Telnet, FRP RPC... Các ph??n m??m có th?? làm ??????c vi??c này ??????c g??i là các ph??n m??m quét c??ng (Port scanner). Trên th??c t?? hacker, cracker ??????c chia làm nhi??u m??c khác nhau. M??c cao nh??t là nh??ng ng????i bi??t ??????c ??i??m y??u c??a t??ng h?? th??ng và vi??t ra các c??ng c?? ???? khai thác l?? h??ng này. Ng????c l??i m??c th??p nh??t là nh??ng k?? ch?? bi??t s?? d??ng c??ng c?? ???? t??n c??ng mà kh??ng bi??t các c??ng c?? này ho??t ????ng nh?? th?? nào - nhóm này ??????c bi??t ????n v??i tên "Script Kiddie". M??t v??n ???? khó kh??n cho các Hacker và Cracker là h?? th??ng có th?? ghi chép (log) t??t c?? các k??t n??i mà h?? t??o ra. H??u h??t các Hacker, Cracker có k?? thu??t th??p l??i kh??ng nh??n ra r??ng h?? ???? ???? l??i d??u v??t khi quét h?? th??ng ????i ph????ng. Nh??ng c??ng có r??t nhi??u cách khác nhau ???? tránh ???? l??i d??u v??t.
39
Ví d??: các Hacker, Cracker b??c th??p th????ng m????n m??t máy trên m??ng và ti??n hành quét t?? xa ????n máy ??ích. Khi ??ó d??u v??t ???? l??i kh??ng ch?? tr??c ti??p ????n máy các Hacker và Cracker mà ch?? vào máy c??a m??t n??n nh??n "??óng th??" nào ??ó. M??t k?? thu??t tránh ???? l??i d??u v??t khi th??m dò h?? th??ng khác th????ng ??????c s?? d??ng là k?? thu??t quét lén. ???? hi??u v?? k?? thu??t này, tr????c h??t b??n ph??i có nh??ng hi??u bi??t c?? b??n v?? các gói tin trên giao th??c TCP/IP làm vi??c th?? th?? nào? Bình th????ng các gói tin ??i trên m??ng ????u có m??t ph??n ??????c g??i là TCP header. Nó th????ng ch??a s?? th?? t?? gói tin Sequence Number), ????a ch?? IP máy nh??n, ????a ch?? IP máy g??i, c?? và m??t s?? ph??n khác. Trong bài vi??t này chúng ta ch?? tìm hi??u v?? 3 c?? chính có liên quan ????n k?? thu??t quét lén là SYN, ACK, FIN. ???? hi??u v?? ch??c n??ng c??a t??ng c??, chúng ta cùng xét v?? s?? b??t tay gi??a hai máy trao ????i th??ng tin v??i nhau trên m??ng. V??i các phiên làm vi??c th??ng th????ng khi 2 máy tính mu??n trao ????i th??ng tin v??i nhau thì máy mu??n l??y th??ng tin ph??i ????a yêu c??u thi??t l??p k??t n??i ????n máy còn l??i. ???? làm vi??c này máy mu??n l??y th??ng tin g??i gói d?? li??u SYN ????n máy ??ích. N??u máy ??ích ch??p nh??n yêu c??u nó s?? g??i l??i gói tin SYN và gói ACK ???? báo hi??u cho máy yêu c??u bi??t r??ng ch??p nh??n k??t n??i. Khi nh??n ??????c gói tin SYN máy yêu c??u c??ng ph??i g??i tr?? l??i m??t gói ACK v??i s?? th?? t?? t????ng ??ng ???? kh??ng ????nh v??i máy phép k??t n??i. Sau ??ó các gói d?? li??u b??t ????u ??????c g??i ??i. Khi k??t thúc phiên làm vi??c th?? t??c b??t tay l??i x??y ra nh??ng l??n này là các khung tín hi??u FIN (Finish) báo k??t thúc. ???? k??t thúc phiên làm vi??c máy ph??c v?? ph??i g??i khung tín hi??u FIN cho máy yêu c??u. Khi nh??n ??????c khung này, máy yêu c??u hi??u r??ng bên g??i báo h??t phiên làm vi??c và nó g??i l??i khung FIN cho máy ph??c v?? báo r??ng ch??p nh??n k??t thúc phiên làm vi??c. Nh?? v??y có 2 ??i??m y??u trong th?? t??c b??t tay gi??a 2 máy mà các trình quét lén ???? khai thác ???? tránh vi??c ???? l??i d??u v??t trên máy tr??m. ??i??m y??u th?? nh??t là khi máy yêu c??u kh??ng g??i khung tín hi??u ACK cho máy ph??c v?? ???? báo b??t ????u phiên làm vi??c. Khi ??ó phiên làm vi??c ??????c g??i v??i thu??t ng?? "m?? m??t n??a" (half-open) b??i ch?? có m??t bên hi??u r??ng k??t n??i ???? ??????c thi??t l??p và nh?? v??y n??u máy yêu c??u kh??ng g??i tín hi??u ACK sang cho máy ph??c v?? thì k??t n??i s?? kh??ng bao gi?? ??????c t??o. Máy ph??c v?? s?? kh??ng có kh?? n??ng ghi l??i d??u v??t c??a k??t n??i này (b??i k??t n??i trên th??c t?? kh??ng ??????c t??o ra) nh??ng máy yêu c??u l??i có th?? xác ????nh ??????c c??ng này trên máy ph??c v?? ??ang m?? th??ng qua tín hi??u ACK mà máy ph??c v?? g??i ????n. M??t ??i??m y??u th?? hai mà các ph??n m??m quét lén l??i d??ng vào là tín hi??u FIN. Khi 2 máy trao ????i tín hi??u FIN ???? báo k??t thúc n??u máy yêu c??u d?? li??u ???? nh??n ??????c tín hi??u báo k??t thúc t?? máy ph??c v?? mà kh??ng g??i l??i m??t khung FIN v??i s?? th?? t?? t????ng ??ng (Sequence Number) thì phiên làm vi??c gi??a 2 máy s?? kh??ng k??t thúc và nh?? v??y vi??c ghi l??i d??u v??t c??a cu??c k??t n??i này s?? kh??ng ??????c ti??n hành. Nh?? v??y m??c dù d??a vào hai khung tín hi??u khác nhau các Hacker, Cracker ???? khai thác ??????c ????y ???? các th??ng tin bên ngoài c??a m??t máy ??ích trên m??ng. Tuy nhiên, khi vi??t bài vi??t này tác gi?? kh??ng có ?? ch?? ??????ng cho các Hacker, Cracker l?? thuy??t t??n c??ng vào m??t h?? th??ng mà ch?? có ?? ????nh mang ????n cho các nhà qu??n tr?? m??ng t????ng lai và nh??ng b??n yêu thích CNTT, nh??ng l?? thuy??t c?? b??n nh??t v?? k?? thu??t quét lén nh??m c??ng c?? và giám sát m??ng c??a mình ngày m??t hi??u qu?? h??n. M??t trong nh??ng ph??n m??m giám sát m??ng s?? d??ng k?? thu??t này là NMAP (Network Mapper) ????y là m??t ph??n m??m r??t n??i ti??ng, có t??c ???? quét nhanh nh??t trong nhóm các ph??n m??m giám sát d??ch v?? m??ng phiên b??n m??i nh??t hi??n nay là 2.0.5 có th?? t??i v?? t?? http://www.nessus.org/
40
D????i ????y là links mà b??n có th?? download ph??n m??m này . Nessus is made up of two parts : a server and a client. The server (nessusd) is actually in charge of the attacks, whereas the client is just a frontend designed to collect the results. As of today, there is only one version of the server which works on POSIX systems (Solaris, FreeBSD, GNU/Linux and others), and there are multiple clients : one which works with GTK (the Gimp ToolKit, see the GTK website, others have been written for Win32. The server is not an option. It performs the security checks. Package name Nessus 1.2 Nessus 2.0 Description The previous stable version, for Unix-compatible systems only The current stable version, for Unix-compatible systems only Comment Avoid using it and install 2.0 instead This is the brand new version of Nessus Note that you will need to install nessusd on a Unix server for this software to be of any use to you !
NessusWX A native Win32 client
(Theo Tin h??c và ????i s??ng)
Trong Windows 2000/XP có 1 ch????ng trình nh?? g??n dùng ???? chat trong m??ng n??i b?? nh??ng n??u kh??ng nói ra thì… ít ai bi??t vì ch??ng hi??u sao Microsoft l??i kh??ng t??o bi??u t????ng m??c ????nh cho ch????ng trình này trong nhóm Communication. ???? mu??n s?? d??ng ch????ng trình này b??n làm theo các b????c d????i ????y. B????c 1: T??o bi??u t????ng cho ch????ng trình b??ng cách ch??y Explorer --> m?? th?? m??c Windows/System32 tìm file Winchat.exe --> b??m và gi?? phím ph??i chu??t trên file r??i kéo ra màn hình Desktop --> nh?? phím chu??t r??i ch??n l??nh Create Shortcut Here. N??u mu??n ch????ng trình ch??y th????ng trú m??i khi kh??i ????ng Windows b??n b??m phím ph??i chu??t lên nút Start r??i ch??n l??nh Explorer All Users trong menu rút g??n. M?? Start Menu/Programs/Startup --> B??m phím ph??i chu??t trong c??a s?? li??t kê n??i dung nhóm Startup, ch??n l??nh New/Shortcut --> B??m nút Browse và ch?? ????n file Winchat.exe
41
B????c 2: Các máy ??ang ch??y Winchat trong cùng 1 m??ng n??i b?? có th?? chát v??i nhau, n??u mu??n chat v??i máy nào b??n b??m chu??t nút Dial trong thanh c??ng c?? hay dùnh l??nh Dial trong menu Conversation. Bi??u t????ng chat trong máy ??????c g??i s?? ch??p sáng và phát ??m thanh, n??u ng????i ??????c g??i ch??p nh??n tr?? l??i s?? b??m nút Answers r??i hai bên trao ????i th??ng ??i??p v??i nhau. N??a c??a s?? bên trên là th??ng ??i??p g??i, n??a c??a s?? bên d????i là th??ng ??i??p nh??n. B??n có th?? m?? nhi??u c??a s?? chat ???? chat cùng lúc v??i nhi??u ng????i, khi kh??ng mu??n chat v??i ai b??n b??m nút Hangs up trong c??a s?? t????ng ??ng ???? ng??t. Chú ??: N??u b??n ??óng ch????ng trình, kh??ng ai có th?? chat v??i b??n. B????c 3: B??n m?? menu Options ???? xác l??p font ch?? ti??ng Vi??t, màu n??n cho c??a s??, cách x??p ????t c??a s?? (trên d????i hay song song). Ph??m h??ng Ph????c .
42